NUMA POMPILİU
NUMA POMPILİUS
NUMA POMPILİUS, Roma’nın ikinci efsanevî kralı (M.ö. 715’e doğr.-672’ye doğr.). Sabin’deki Cures’ten geldiği söylenir. Din okulları kurarak, kutsal bir takvim hazırlatarak ve sabin tanrılarını Roma’ya sokarak Roma’ya dinî bir düzen verdiği ileri sürülür. Kendinden önceki kralın tersine, barıştan yanaydı. Adının (yun. nomos, kanun), sitenin düzeniyle uğraşıldığı bir dönemi temsil ettiği düşünülebilir. Büyülü bir gücü olduğu söylenirdi. Kendisi de bir mağarada, su perisi Egeria’dan öğütler aldığını iddia ederdi.
— İkonogr. Efsanevî kral Numa’nm resim ve heykelleri tartışma konusudur. Roma’-da Bestals’lerin atrium’unda bulunan, Antonius devrinden kalma bir tunç heykelin onun heykeli olduğu ileri sürüldü. Daha sonraki çağlarda Dukalık sarayında Lam-berti’nin yaptığı heykel (XV. yy.), Pous-sin’in (Numa Pompilius ve Nymphe Aege-ria, Chantilly), Delacroix’nm (aynı konu, milletvekilleri salonunun tavanı) ve L. Cog-niet’nin (Numa Romalılara Kanunları Verirken, Louvre tavanı) tabloları Numa’yı canlandıran eserler arasında sayılabilir. (L) NUMARA i.^ (ital. numero veya fr. nu-miro’dan). Bir şeyin bir dizi içindeki yerini gösteren sayı, rakam: Gideceğin evin numarasıyle içinde oturanın adı yazılı (Kemal Tahir). Kitaptaki bir sayfanın numarası. || — Teşm. yol. Numarasıyle belirtilen ev: Numara 8’de oturuyor. || Bir binada daire veya oda: Ben zemin katındaki asansöre tekrar bindim ve iki numaraya çıktım (B. Felek). İki numara temizlendi mi? j| Bir daire veya odada kalan kimse: İki numarayı telefona çağırır mısınız? || Telefon numarası: Numaranı unutmasaydım, sana telefon edecektim. || Bir piyangoya katılma hakkı veren biletin sıra sayısı: Büyük ikramiyeyi hangi numara kazandı? || Topluluk içinde sıra nu-marasıyle gösterilen her üye: Sonraki numara gelsin. || Ölçü, derece: Sıfır numara ile kesilmiş saç. || öğrenciye verilen not: İmtihandan sonra Mahmut Esat’a sordum: Bu talebeye numara verir misiniz? (F.R. Atay). || Gösteri olarak yapılan eğlendirici oyun, atraksiyon: İlk numara bu tenekelerle ipin bir ucundan öbür ucuna gidip gelmek (R. N. Güntekin). || Argo. Hile, düzen, oyun: Uzatma sökül! Bunlar yeni numaralar mı oğlum (Kemal Tahir).
— ÇEŞ. DEY. Numara yapmak. Argo. Bir hareketi yalandan yapmak, yapıyormuş gibi görünmek: Onlara bol bol numara yapabilmek hakkını sizler verirsiniz de ondan (Kemal Tahir). ]| (Birine) Numarasını (veya notunu) vermek. Bk. NOT. || (…) Numarası yapmak (veya numarasına yatmak). Argo. Kendini (…) gibi göstermek.
— Denize. Yat yarışlarında, yelkenlerin tepe kısmına yazılması zorunlu sayılar. || Bir geminin numarası, bir geminin milletlerarası işaret bayraklanyle bildirilen adı. || Yelken, arma donanımı numarası, bir yarış yelkenlisinin milletlerarası serilerden hangisine bağlı olduğunu belirten numara. (Bu, yatın milliyetini bildiren harf ile onu takip eden ve yatın numarasını bildiren sayının üzerine yazılır.)
— Kim. Atom numarası. Eşanl. ATOM SAYISI. Bk. SAYI.
— Opt. Bir gözlük camının diyoptrisi. Bk. DİYOPTRİ.
— Teknol. Bir ayakkabı veya eldivenin özel bir birimle ölçülen boyutunu gösteren sayı.
— Tekst. Bir tekstil ipliğinin kalınlığını gösteren sayı.
— Tiyatr. Sıra numarası, her oyuncunun sahnedeki yerini gösteren numara. (Provaya başlamadan önce yönetici her oyuncuya bir sıra numarası verir; bu numaranın sırası, sahneyi karşısına alan yöneticinin hayalî bir çizgiye göre daima solundan başlar. Temsil boyunca her yer değiştiriş, sahneye giriş ve çıkıştan sonra numara düzeni değişir.) [ML]