Nyakyusalar

Nyakyusalar, so k îl e l e r , n g o n d e l e r ya da
n k o n d e l e r olarak da bilinir, Tanzanya’nın
Mbeya ilinde ve Malavi’de yaşayan halk.
Bantu dillerinden birini konuşurlar. Yaşadıkları
topraklar Nyasa Gölü yakınındaki
alüvyonlu düzlüklerle buradan 65 km kadar
gerilere uzanan dağlık bölgeden oluşur.
Malavi’de yaşayan Nyakyusalara, Ngondeler
(Nkondeler) denir. Başlıca ticari ürünleri
pirinç ve kahvedir. Sığır besiciliği de
önemli bir gelir kaynağıdır.
Nyakyusalar belirli yaş gruplannın oluşturduğu
köylerde yaşarlar: 11-13 yaş arasındaki
erkek çocuklar ailelerinin evlerinden
ayrılıp kendi kurdukları küçük köylere yerleşir
ve kanlarını da yanlanna alırlar. Her
küçük köyün başında, büyük reisin seçtiği
bir reis bulunur. Köyler birleşerek birkaçbin nüfuslu bağımsız reislikler oluştururlar.
Veraset yasalarına göre reisin yerine, reisin
ilk iki “büyük karısından” doğma iki oğlu
geçer. Oğulları yaklaşık 35 yaşma geldiğinde
reis büyük bir törenle yerini onlara
bırakır, topraklarını ikisi arasında paylaştırır
ve yeni kurulmuş köylerin arazilerini
belirler.
Nyakyusalar arasında çokkarılılık ve başlık
parası yaygındır. Dinsel inançlar ata kültüne
dayanır.