Oelsner, Gustav

Oelsner, Gustav (d. 23 Şubat 1879, Posen
[bugün Poznan, Polonya] – ö. 26 Nisan
1956, Hamburg, AFC), Türkiye’de de danışman
ve öğretim görevlisi olarak bulunmuş
Alman mimar ve kent tasarımcısı.
Berlin Teknik Üniversitesi’nde mimarlık
eğitimi gördü. 1901’de mimar olarak devlet
görevine girdi. 1907-10 arasında Breslau
belediyesinde çalıştı. 1911’de Kattowitz
(bugün Katowice, Polonya) kentinin imar
müdürlüğüne getirildi. I. Dünya Savaşı’ndan
sonra bu kent Polonya yönetimine
verilince, 1922’de görevinden ayrılmak zorunda
kaldı. Kattowitz’in yeniden Almanya’ya
bağlanması amacına yönelik çalışmaları
nedeniyle bir süre tutuklu kaldı. Almanya’ya
döndükten sonra Hamburg’a yerleşti.
1924’te bu kentin meclisine, kent tasarımı
çalışmalarından sorumlu senatör seçildi.
Hamburg kentiyle yakınındaki Altona’nın
düzenleyici planları ve Aşağı Elbe bölge
planı üstünde çalıştı. Özellikle yeşil alanların
oluşturulmasına ağırlık veren konut
yerleşmeleri ile okul, gençlik yurdu gibi
tasarımların uygulanmasına öncülük etti.
1933’te Nasyonal Sosyalistler yönetime
gelince Oelsner’in görevine son verildi. Bir
süre ABD’de bulunan Oelsner 1939’da
Türk hükümetinden aldığı bir çağrı üzerine
Türkiye’ye geldi. Bayındırlık Bakanlığı’na
kent tasarımı konularında danışman olarak
atandı; aynca Yüksek Mühendis Mektebi’nde
kent tasarımı derslerini vermekle görevlendirildi.
Bu okulun İstanbul Teknik
Üniversitesi’ne dönüşmesinden sonra da
Mimarlık Fakültesi’nde Şehircilik Kürsüsü’nün
yönetimini üstlendi.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra Hamburg
belediye başkanı ve senatosu Alman hükümetine
başvurarak kentte savaşta yıkılmış
olan yapıların onarım çalışmalarını yönetmek
üzere Oelsner’in çağrılmasını istedi.
Oelsner böylece 1949’da ülkesine döndü.
1952’de emekli oldu. Bundan sonra Almanya
Kent ve Ülke Planlaması Akademisi
Hamburg ve Schleswig-Holstein Eyaleti
Bölgesi başkanlığı görevini yürüttü.
Oelsner Türkiye’de bulunduğu sırada Güzel
Sanatlar Akademisi’nde de (bugün Mimar
Sinan Üniversitesi) kent tasarımı dersleri
verdi. Ayrıldıktan sonra da Türkiye ile
ilişkilerini sürdürmüş, 1951’de İstanbul’da
bir dizi konuşma yapmış, 1955’te Ankara
imar planı için açılan uluslararası kent
tasarımı yarışmasında seçici kurul üyesi
olmuştur. Bu alandaki çalışmaları nedeniyle
1950’de Almanya’da her iki yılda bir verilen
Kurt Schumacher Ödülü’nün ilkini kazanmıştır.
İstanbul Teknik Üniversitesi 1955’te
ona onursal doktor unvanını vermiş, Almanya
Kent ve Ülke Planlaması Akademisi
de 1956’da Cornelius Gurlitt Madalyası ile
ödüllendirmiştir.