Ohotsk Denizi, Rusça o h o t sk o y e m o r e ,
Büyük Okyanusun kuzeybatı kolu. Kuzeyde
Lazarev Burnundan Penjina Irmağının
ağzına kadar Sibirya’nın (Sovyetler Birliği)
Asya kıyısı, doğuda Kamçatka Yarımadası
ve Kuril Adaları; güneyde Japonya’nın
Hokkaido Adası ve güneybatıda Sovyetler
Birliği’ne ait Sahalin Adası ile çevrilidir.
1.583.000 km2’lik bir alanı kaplayan denizin
ortalama derinliği 777 m, en derin noktası
3.374 m, toplam su hacmi ise 1.228.000
km3’tür.
Denizin kıta kıyısı yüksek ve kayalıktır.
Amur, Uda, Ohota, Gijiga ve Penjina gibi
büyük yöresel ırmaklar denize dökülür.
Sahalin ve Hokkaido adalarının kuzey bölgelerinde
kıyılar çoğunlukla sığdır. Sahalin’in
kuzeydoğu kıyısında Aniva ve Terpeniya
Körfezleri yer alır. Şantar, ZavyalovSpafaryev, Yam ve öteki adaların hemen
tümü kıyıya yakındır. Yalnızca İon Adası
açık denizdedir.
Ohotsk Havzasının bugünkü yapıları Kuvaterner
(Dördüncü) Dönemde (y. 2,5 milyon
yıl öncesinden günümüze) evrimleşti.
Denizin jeolojik tarihi, şimdiki çukurun
buzulların ileri geri hareketleriyle oluştuğunu
göstermektedir. Deniz dibi kuzeyden
doğuya ve güneydoğuya eğimlidir. Kuzey
ve kuzeybatı bölgelerinde, derinliği 200
m’yi geçmeyen sığ bir kıta sahanlığı bulunur.
Körfezin geri kalan yüzde 70 oranındaki
bölümünde ise derinliği 200-1.500 m
arasında değişen bir eğim vardır. Bu eğimin
üzerinde denizaltı tepeleri, çukurları ve
uçurumları yer alır. Denizin Kuril Adalarının
batısındaki en derin güney bölümü
2.500 m ve daha fazla derinliktedir. Bu
derin havzanın yatağı kil-diatome milinden
oluşur. Kıyıya yaklaştıkça deniz dibinde
ince, mil kaplı kumullar, kıyı kumulları,
midye kabuklarıyla karışık çakıllar bulunur.
Ohotsk’un kuzeydoğu, kuzey ve batı bölgelerinde
Asya kara ikliminin etkisiyle kış
mevsiminde ağır hava koşulları yaşanır.
Ekimden nisana değin uzanan dönemde
hava çok soğuktur; çevre karla kaplıdır ve
çok az yağış alır. Güney ve güneydoğuda,
Büyük Okyanusun yakın oluşunun etkisiyle
daha yumuşak bir iklim egemendir. Ohotsk
Denizindeki en soğuk aylar ocak ve şubat;
en sıcak aylar ise temmuz ve ağustostur.
Kuzeydoğu bölgesinde şubat ayının ortalama
hava sıcaklığı -20°C; ağustos ortalaması
ise 12°C’dir. Denizin kuzey ve batı bölgelerinde
şubat ayının ortalama hava sıcaklığı
—7°C; ağustos ortalaması ise 18°C’dir. Yıllık
yağış kuzeyde 400 mm, batıda 700 mm,
güney ile güneydoğuda ise yaklaşık 1.050
mm’dir.
Ohotsk Denizinin suyu kıtasal akaçlama,
yağışlar, Kuril Boğazlarından geçerek gelen
Büyük Okyanus suları ile La Perouse ve
Nevel boğazlarından gelen Japon Denizi
sularından oluşur. Yaz aylarında Ohotsk
30-50 m derinliğe kadar ısınır. Yüzeyde su
ısısı 8°C-12°C’ye ve tuz oranı binde 32,5 ve
daha altına düşer. Daha derin suların ısısı
— 1 ile — 1,8°C arasında değişir; tuzluluk
binde 33,75’e kadar çıkar. Soğuk su tabakasının
kalınlığı denizin güneydoğu kesimlerinde
birkaç metre iken, kuzeybatıda 75-160
m arasında değişir.
Ohotsk Denizinde suların genel hareketi,
saat yönünün tersinedir. Japon Denizinden
Ohotsk Denizine akan sular güneybatı kesimlerinin
görece sıcak olmasını sağlar.
Büyük Okyanus akıntıları da Ohotsk’a daha
sıcak su getirir. Bu akıntıların etkisiyle,
denizin doğu kesiminde su sıcaklığı batıya
göre yüksektir. Akıntılar Kuril Adaları
civarında genellikle saat yönünde akar.
Boğazların kuzey bölümünde Ohotsk’a akmakla
birlikte, güneyde Büyük Okyanusa
dönerler. En güçlü gelgit olayları Şelihov
Körfezinde yaşanır (14 m). En zayıf gelgit
ise Sahalin’in güneydoğusunda görülür (85
cm). Deniz yüzeyi ekim ayı sonunda buzla
örtülür. Buz örtüsü mart ayında en geniş
halini alır ve kıyı bölgelerine kadar uzanır.
Sahalin Körfezi ve Şantar Adası yörelerinde
temmuz, hatta ağustos ayında yüzer buz
kütleleri görülebilir. Bitkiler arasında yosunlar;
hayvanlar arasında ıstakoz, midye,
yengeç, denizkestanesi ve çeşitli balıklar
sayılabilir. Som balığı, ringa, dilbalığı, morina,
kaplinin yanı sıra yengeç ve karides
ticari açıdan önem taşır. Ohotsk’ta balina
ve fok gibi memeli hayvanlar da yaşar.
Sovyetler Birliği’nin Uzakdoğu limanlarını
birbirine bağlayan düzenli gemi seferleri
Ohotsk Denizi üzerinden yapılır. Kıta limanlarının
en önemlileri Nagayevo veOhotsk’tur. Sahalin Adasındaki Korsakov
ve Kuril adalarındaki Severo-Kurilsk limanları
da önemlidir.
