Olmsted, Frederick Law

Olmsted, Frederick Law (d. 26 Nisan
1822, Hartford, Connecticut – ö. 28 Ağustos
1903, Brookline, Massachusetts, ABD),
çalışmalarında insan ve çevre kaygısını ön
planda tutmuş ABD’li peyzaj mimarı.
On dört yaşındayken geçirdiği bir zehirlenme
gözlerinin bozulmasına yol açtı. Eğitimini
bu nedenle tamamlayamayan Olmsted
bir süre topografya mühendislerinin
yanında yardımcı olarak çalıştı. Bu ona,
ileriki meslek yaşamı için gerekli olacak
temel bilgileri edinmesini sağladı. Bir süre
sonra daha iyi görmeye başladı, 1842 ve
1847’de Yale Üniversitesi’nde fen ve mühendislik
derslerine devam etti. New York
eyaletinde Owego’da bir örnek çiftlikte
çalışarak bilimsel çiftçilik öğrendi. Avrupa’
da tatilini geçirirken Ingiliz peyzaj mimarlığının
örneklerini gördü, bunlardan çok
etkilendi. Walks and Talks o f an American
Farmer in England (1852; Amerikalı Bir
Çiftçinin İngiltere’deki Gezi ve Konuşmaları)
adlı bir kitap yazarak bu konudaki
gözlemlerini aktardı.
Kölelik karşıtı bir insan olan Olmsted, The
New York Times adına Güney’e giderek
(1852-55) köleliğin bölge ekonomisini nasıl
etkilediğini anlatan haftalık yazılar gönderdi.
The Cotton Kingdom (1861; Pamuk
Krallığı) adıyla yayımlanan raporu, Güney
eyaletlerinin İç Savaş öncesindeki durumu
konusunda güvenilir bir kaynaktır. 1857’de
New York kentindeki Central Park’ın planlanması
çalışmalarına Olmsted de yönetici
olarak katıldı. Açılan yarışmaya gönderilen
30’u aşkın öneri arasında, Olmsted’le genç
İngiliz mimar Calvert Vaux’nun birlikte
hazırladıkları plan birinciliği kazandı. Başarıyla
uygulanan ve yaygın bir ilgi uyandıran
bu çalışma, daha sonra gerçekleştirilen benzer
projelerin çoğunda Olmsted’e görev
verilmesine yol açtı. Bunlar arasında Prospect
Parkı (Brooklyn); Fairmont Parkı
(Philadelphia), Riverside ve Morningside
parkları (New York kenti), Belle isle Parkı
(Detroit) ve 1874-95 arasında gerçekleştirilen
Washington, D.C.’deki Capitol’ün çevre
düzenlemesi sayılabilir. Ayrıca Montreal’deki
Mont Royal Parkı’nın tasarımını da
Olmsted yaptı.
Olmsted 1864’ten 1890’a değin California’
da arazi kullanımını yönlendiren ve bölgenin
sürekli bir ulusal park olarak korunmasını
sağlayan ilk Yosemite Komisyonu’nun
başkanlığını yaptı. Olmsted ve Vaux’nun
birlikte yaptıkları son çalışmalardan biri
olan Niyagara Çavlanı Parkı projesi, New
York eyalet yönetiminin bu bölgenin korunması
konusundaki kararı üzerinde çok etkili
oldu.
1886’dan sonra Olmsted daha çok Boston
ve Brookline’in parklarıyla Boston limanı
peyzaj geliştirme projesi üzerinde çalıştı.
1880’lerin sonlarında, 1893’te gerçekleştirilmesi
tasarlanan Chicago Kolomb DünyaFuarı peyzaj projesinin başına getirildi.
Daha sonra bu alanı Jackson Parkı olarak
yeniden tasarladı. Olmsted’in 1822-57 arasında
yazdığı yazılar 1977-81’de Charles
Capen McLaughlin tarafından iki cilt halinde
yayımlandı.