Pagnol, Marcel Paul

Pagnol, Marcel Paul (d. 25 Şubat 1895,
Aubagne – ö. 18 Nisan 1974, Paris, Fransa),
Fransız yazar, sinema yapımcısı ve yönetmeni.
Tiyatro yapıtlarıyla bir komedi ustası
olarak ünlenmiş, filmleriyle de eleştirmenlerin
övgüsünü toplamıştır. 1946’da Académie
Française üyeliğine seçilmiştir.
Babası eğitim müfettişiydi. Pagnol da eğitimci
olarak yetişti; ortaöğrenimini Marsilya’da
tamamladıktan sonra, Montpellier
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden diploma
alarak öğretmen oldu. Arkadaşlarıyla
birlikte Fortunio adlı bir edebiyat dergisi
çıkarmış, 16 yaşında şiirlerini ve La Petite
Fille aux yeux sombres (Kaygılı Gözlü
Küçük Kız) adlı bir de roman yayımlamıştı.
I. Dünya Savaşı’ndan sonra Pirouettes (Dönekler)
adlı romanını yayımladı. Birkaç
oyunu taşrada sahnelendi. Paris’te bir okula
geçtikten üç yıl sonra Paul Nivoix’yla birlikte
yazdığı Les Marchands de gloire (1925;
Zafer Tacirleri) eleştirmenlerin övgüsünü
topladı. 1926’da Jazz (Caz, 1938) oyunuyla
hem eleştirmenlerin, hem de halkın ilgisini
çekmeyi başardı. Topaze’la (1928; Topaz,
1933/Topaze, 1962) büyük bir oyun yazarı
olarak yerini sağlamlaştırdı. Paris’te iki yıl
sahnelenen oyun Broadway’de de sahneye
kondu ve 1933’te Louis Gasmier, 1936 ve
1951’de de Pagnol tarafından, üç kez sinemaya
aktarıldı. Pagnol’un “Marsilya üçlemesi”
olarak bilinen komedileri Marius
(1929; Yalı Uşağı, 19401Marius, 1945),
Fanny (1931) ve César (1936), Marsilyalı
balıkçı Fanny, denize açılan sevgilisi Marius,
Marius’un babası César ve onun arkadaşı
Panisse’in yaşamlarını ele alıyordu. Bu
oyunlardan yapılan filmler Yeni Gerçekçilik
akımını etkiledi. Üçlemeden esinlenerek
sahneye konan Broadway müzikali Fanny
de daha sonra Joshua Logan tarafından
gene Fanny (1961; Marsilya Aşıkları) adıyla
sinemaya aktarıldı.
Pagnol 1933’te kendi film stüdyosunu kurdu.
Çektiği Angèle (1934), Regain (1937),
La Femme du boulanger (1938; Fırıncının
Karısı), La Fille du puisatier (1940; Kuyucunun
Kızı) ve Les Lettres de mon moulin
(1954; Değirmenimden Mektuplar) gibi
filmlerle çeşitli ödüller kazandı. 1944-46
arasında Fransız Tiyatro Yazarları ve Bestecileri
Derneği’nde başkanlık yaptı. Sinema
üzerine birçok yazısı olan Pagnol, başta
Shakespeare’in Hamlet”\ olmak üzere çeşitli
çeviriler de yapmıştı. Souvenirs d’enfance
(Çocukluk Anıları) genel başlığını taşıyan
üç ciltlik otobiyografisi, La Gloire de mon
père (1957; Babamın Gururu, 1972), Le
Château de ma mère (1958; Annemin Şatosu,
1972) ve Le Temps des secrets (1960; Sir
Yılları, 1972) kitaplarından oluşur.