PAKNAMPO. Bk. NAHON SAVAN.

PAKNAMPO. Bk. NAHON SAVAN.
PAKO i. (keçua dilinden isp. k.). Zool. Peru ve Bolivya’da yaşayan evcil alpaka türü; yününden yararlanmak için yetiştirilir. (L)
PAKOKKU, Birmanya’da şehir, lravadi’-nin sağ kıyısında, ırmağın Çindvin ile birleştiği yerin güneybatısında; 3U 900 nüf. Tarım (pirinç ve pamuk) pazarı. Kereste ihraç merkezi. Palmiye şekeri ve ipekli kumaş imalâtı. (L)
PAKOROS, parth prensi (öl. M.ö. 38), kral Orodes’in oğlu. Fırat’ın ötesindeki illeri istilâ etti (M.ö. 52). Ventidius Bas-sus’a yenildi ve savaştan az sonra öldü. (L)
PAK SE, Laos’ta kasaba, Çampassak ilinin merkezi, Se Done ile Mekong’un kavşağında; 35 000 nüf. Boloven yaylalarının ticaret merkezi. (L)
di. Başka bir efsaneye göre de, ırmakta bir hâzinenin gizlendiği yerin girişindeki bir taş, bir borazan sesi çıkararak hırsızlan uzaklaştırıyordu. Eskiden Paktolos vâ-disindeki Bozdağ’ın (Tomolos) yamaçlarında işletilen büyük altın madenleri, Lydia krallarının büyük ölçüde zenginleşmesini sağladı. Bugün Sartçay. (L)
PAKXON i. Bizans’ta her eyaletin ödediği vergi. (Çok ağır bir vergi olduğu için özellikle X. yy.da ayaklanmalara yol açtı.) [M]
PAKTYE. Esk. coğ. Anadolu’da, Marmara denizi (Propontis) kıyısında şehir. Eski yazarlara göre M.ö. 560’ta Miltiades tarafından kuruldu. Helle*nin mezarının Paktye’de olduğu söylenir. Diodoros’a göre, Alkibiades M.ö. 407’de, Yunanistan’da görevinden uzaklaştırıldıktan sonra Paktye şehrine yerleşti. Pausanias da, Lysimakhos’-un mezarının Kardia ile Paktye arasında olduğunu yazar. Bugün Kazanağzı. (M) PAKTYES, Lydia’lı kumandan (M.ö. VI. y.ın ikinci yarısı). Lydia kralı Kroisos’u yenerek Sardeis’i alan Keyhüsrev (M. ö. 547) Paktyes’i ele geçirdiği hâzineleri korumakla görevlendirdi. Bir süre sonra Key-hüsrev’in Ekbatana seferine çıkması üzerine Paktyes, Lydia’lıları ona karşı kışkırtarak bir ordu topladı, Sardeis’i kuşattı. Keyhüsrev, kuşatma haberini alınca, kumandan Mazares’i Lydia’ya göndererek Paktyes’in yakalanmasını emretti. Mazares’in geldiğini duyan Paktyes, önce Namurtköy’e (Kyme) kaçtı; Namurtköylüler onu Midilli’ye (My-tilene) gönderdiler. Paktyes, Midillililerin kendisinin teslimi için Mazares ile pazarlığa oturdukları Sırada Sakız’a (Khios) kaçtı. Sakızlılar tarafından Atarneus şehrine karşılık Mazares’e teslim edildi. (M)
PAKÜB blş. i. Bk. PAYKÛB.
PAL i. Bir çeşit güvercin. (M)
PAL, ing. Phase Alternation Line, faz değiştirme hattı deyiminin kısaltması. Alman mühendisi Walter Bruch tarafından icat edilen ve 1966’da bazı avrupa ülkelerince kabul edilen bu renkli televizyon sistemi, amerikan NTSCİ: sisteminin çok geliştirilmiş bir şeklidir. Amerikan sisteminde olduğu gibi PAL sistemi de, alt taşıyıcı dalganın hfem genliğinden, hem de faz farkından yararlanarak bütün renkli enformasyon verilerini aynı anda yardımcı dalga üzerinden iletir. Alıcıda bu veriler hemen kullanılmaz, her iki satırda bir gruplanacak şekilde geciktirilir: siyah-beyaz bir satırdan sonra renkli bir satır getirilerek, faz farkından doğacak hataların otomatik olarak düzeltilmesi sağlanır. PAL sistemi Avrupa’da, Fransa, Rusya ve sosyalist ülkelerin dışındaki bütün ülkelerde kullanılır. (T-)
PALA i. (ital. k.). Sil. Esk. Bir çeşit kısa ve geniş kılıç. (Uç kısmından kabzasına doğru daralır; kaim, kısa ve ağır bir kılıçtır. Eskiden süvariler tarafından kullanılırdı. Kabzaları altın işlemeli, kınları gümüşten olanları vardı. Bazılarının üzeri altın kakmalı yazılarla süslüydü.)
PAL
löî
palaeotherium’un
kafatası Tabiat Tarihi Millî müzesi, Paris
PAKSOS, ton denizinde yunan adası, Kor-fu’nun güneyinde; 3 000 nüf. (L)
PAKT i. (fr. pacte). Antlaşma: Kuzey Atlantik paktı. || Aile paktı. Bk. AİLE ANTLAŞMASI. || Dörtlü pakt, 7 haziran 1933’te Roma’da, Almanya, Fransa, İngiltere ve 1-talya arasında imzalanan pakt. (Mussolini’-nin isteği üzerine yapılan bu pakt gereğince, adı geçen devletler sınır değişiklikleriyle ilgili bütün teklifleri aralarında müzakere edeceklerdi. Bu şekilde kurulan Avrupa di-rektuvarı, antlaşmaları, barışçı bir metotla yeniden gözden geçirecekti. Küçük ittifak ve Polonya’yı kaygılandıran bu pakt onaylanmadı; Almanya Milletler cemiyetirden çekildi [ekim 1933], Fransız hükümeti, paktı Millet meclisine ve senatoya sunmaktan vaz geçti.) || Federal pakt, İsviçre anayasası. || Sömürge paktı. Bk. SÖMÜRGE ANTLAŞMASI. (L)
PAKTOLOS. Esk. coğ. Lydia’da (Batı Anadolu) küçük ırmak, Gediz’in (Hermos) kolu; altın pulları taşımasıyle meşhurdu. Bazı şairler ırmağa Khrysorroas («altın dalgalarl? akan ırmak») adını verirlerdi. Kral Midas burada yıkanarak, her şeyi altına çevirme imtiyazını, Paktolos’a geçir-
Neurdcin, X (LAROUSSE)
— çeş. DEY. Pala çalmak (veya sallamak), uğraşıp didinmek, çabalamak: Yok beyim yok! Onlar lâf … kazanan kazanıyor, biz pala çalıyoruz (B. Felek). Pala ile vurmak. || Pala çekmek, palayı belinden çekip vurmak, kullanmak. || Pala sürtmek, hayatta türlü tecrübeler geçirmek, görüp geçirmek: Biz de az çok pala sürttük / —Sana cahil demedik / Yalınız züppe dedik / Bak yine baktın dik dik (M. Â. Ersoy).
— Balıkç. İğnenin üst ucunda kösteğe bağlı yassı kısım.
— Denize. Küreklerin, denize daldırıldığı tarafın enli ve yassı kısımlarına verilen ad. || Pala çevirmek, küreğin pala kısmını su yüzeyine paralel durumda geriye vererek kürek çekmek. || Pala sırtı, kürek palasının keskin kenarları.
— Havc. Bir pervanenin burgu biçimindeki kanadı.
— İnş. (Bir yere) Kılıç gibi çaprazlama konan yassı kiriş veya kereste. (ML)