palamutbalığı

palamutbalığı, p a l a m u t olarak da bilinir,
Perciformes takımından, uskumru ve orkinosu
da içeren Scombridae familyasının
Sarda cinsini oluşturan deniz balıklarının
ortak adı. Geniş bir coğrafi dağılım içinde
sürüler halinde yaşayan bu hareketli balıkların
sırtı çizgili, karnı gümüş renginde,
uzunluğu en çok 90 cm dolayındadır. OrkiPalandöken
Dağı 352
noslardaki gibi vücutları mekik biçiminde,
kuyruk sapı ince, kuyruğu çatallıdır. Anüs
ve ikinci sırt yüzgecinin gerisinde kuyruğa
kadar uzanan yüzgeçsi çıkıntılar (yüzgeççik)
yer alır. Başın gerisinde iri pullardan oluşmuş
yaka denen bir bölge vardır. Yakanın
Bayağı palamut (Sarda sarda)
Richard Ellis
dışında gövde daha küçük pullarla örtülmüştür.
Palamutbalıkları ticari değeri yüksek,
avlanması zevkli ve eti lezzetli balıklardır.
Atlas Okyanusunda ve Akdeniz’de yaşayan
bayağı palamut Türkiye’yi çevreleyen
bütün sularda görülür. Kuyruk sapının yanlarında
yer alan, biri daha uzun üçer karina
uskumrudan ayırt edilmelerini kolaylaştırır.
Uzunluğu 25 cm’ye kadar olan gençlerde
sırttan karna doğru, yan çizgiyi geçen 12-16
dikey koyu bant, erişkinlerde sırttan karna
doğru öne eğik olarak uzayan 7-11 çizgi
bulunur. Yüzgeççik sayısı üstte 7-10, altta
6-9’dur. Üreme mevsimi mayıs-temmuz aylarına
rastlar. Karadeniz’de 33-57 cm uzunluğunda
(iki yaş) erişkin evreye girerler.
Genellikle bu türün küçüğüne palamut,
irisine torik adı verilmekle birlikte uzunluğuna
bağlı olarak değişen çeşitli adları
vardır. Bu adlar uzunluk sırasına göre,
20-30 cm vonoz ya da çingene palamudu,
31-40 cm palamut, 41-45 cm kestane palamudu,
46-50 cm zindandelen, 51-60 cm
torik, 61-65 cm sivri, 66-70 cm altıparmak,
70 cm’nin üstünde peçutadır.
Sarda cinsinin öbür iki türünden S. orierıtalis
Güneydoğu Asya kıyılarında, S. chilensis
Büyük Okyanusta yaşar.