POLO Marco

POLO Marco; ortaçağda yaşamış, ünlü Venedikli
seyyah. 1254’te doğdu. Pololar Dalmaçya
kökenli olup, on birinci asrın başında Venedik’e
yerleşmişlerdi. Marco’nun babası, Niccola ile amcası
Matteo ticârî bir gâye ile gittikleri Buhârâ’dan
sonra Pekin’e kadar giderek âilenin ilk seyâhat
geleneğini başlattılar. 1255’te başlayan bu gezi,
1269’da son buldu. İki kardeş 1271’de Marco’yu da
yanlarına alarak, Çin’e gitmek üzere tekrar yola
çıktılar. Seyâhat, Doğu Akdeniz kıyısında bugünkü
Yumurtalık’tan başladı. Doğu Anadolu üzerinden
Gürcistan’a oradan Basra Körfezine ve İran’a
ulaşan heyet daha sonra İpek Yolunu tâkip ederek
Kaşgar, Yarkent, Hotan ve Büyük Han’a bağlı bölgelere
geldiler. Lob Nor’u çevreleyen çölü aştıktan
sonra, Gancou ve ardından Pekin’e ulaştılar.
Pekin’e ulaşıncaya kadar Marco’nun en çok etkilendiği
olay, Filistin’de bulunan Haçlıların gaddarlığı
karşısında Müslümanların âlicenaplığı oldu. Bundan
sonra kendi dîniyle ilgili görüşleri büyük ölçüde
değişti. İslâm dünyâsına ve bütünüyle doğu medeniyetine
karşı derin bir hayranlık duymaya başladı.
Çin’deki Moğol İmparatoru Kubilay, onları
yine en iyi şekilde karşıladı. Bilhassa imparatorluk
merkezi Hanbalık’a (bugünkü Pekin) ilk defâ
gelen Marco Polo’ya özel bir ilgi gösterdi. Marco
Polo, imparatorluğun veliahtı Prens Çinkin ile
dost oldu. Bu dostluktan istifâde eden Polo, ülkeyi
baştanbaşa dolaştı ve çağın Avrupa’sına nispetle
çok daha ileri olan doğu medeniyetini gözleriyle
gördü. Taht şehri Hanbalık’ın büyük okullarını,
kütüphânelerini, kâğıt para kullanılan çarşılarını
ve hattâ matbaalarını tek tek inceledi.
Bu arada Kubilay’m savaşlarına ve özellikle
Japonya Seferine şâhit oldu.
Marco Polo, babası ve amcasının dönmek istemesine
rağmen, daha uzun bir süre Çin’de kalmak
istiyordu. Fakat hem arkadaşı Prens Çinkin’in ölümü
hem de Hanbalık’ta gittikçe artan iç karışıklıklar
ve dönen entrikalar, dönüş kararı vermesine
yol açtı. Marco Polo ve yanındakiler, Kubilay Hanın
kalmalarını istemesine rağmen on üçüncü yüzyılın
sonlarında bir gün, deniz yoluyla Avrupa’ya
doğru yola çıktılar.
1295’te Marco Polo Venedik’e dönünce, başından
geçenleri glinü gününe notlarıyla birleştirerek
kitap hâlinde yayınladı. II. Millione adım taşıyan
bu seyâhatnâme, AvrupalIlara Doğu hakkında
ilk defâ bilgi veriyordu. Hemen hemen bütün
dillere tercüme edilen seyâhatnâme, yüzlerce
defâ basıldı. Polo tekrar Çin’e gitmeyi çok istiyordu.
Fakat bu arzusunun gerçekleşip gerçekleşmediği
bilinmiyor. 1324 yılında öldü.