San Martin, Jose de___________________
Arjantinli subay ve siyasetçi (Yapeyu 1778-Boulogne- sur-Mer, Fransa 1850). İspanyol ordusunda Fransızlara karşı savaştıktan (1791-1811) sonra yarbaylığa yükselip, Arjantin’e dönen (1812) Jose de San Martin, kendini Latin Amerika’nın kurtuluşuna adadı. Buenos Aires hükümetinin birliklerine komuta ederek, San Lorenzo’da İspanpyolları yendi (1813). Önce Kuzey ordusunun
(1814) , daha sonra da Cujo eyaleti ordusunun başına geçti. Şilili mülteci yurtseverlerle, “Andlar Ordusu”nu örgütleyip, İspanyollarla anlaşmak isteyen Carlos de Al- vear’ı devirdikten sonra, Rio de la Plata Birleşik-Eyalet- leri’nin bağımsızlığını ilan etti. Chacabuco zaferini (12 Şubat 1817) kazanarak Şili’yi de bağımsızlığa kavuşturup (1818), Peru’yu kurtarmak için yola çıkarak (Lima’nın alınması, 12 Temmuz 1821), “koruyucu”luğu altında Peru’nun da bağımsızlığını ilan etti. Kuzeye doğru ilerlerken, Guayaquil’de karşılaştığı Bolivar’la görüş ayrılığına düşünce (1822), istifa ederek (20 Eylül 1822) önce Hollanda’ya, sonra Fransa’ya (1823) çekildi.