«Soğuk Savaş»ın başlangıcı
Bu yeni dünyada, kısa sürede biri ABD’nin, öteki SSCB’nin çevresinde bir araya gelen iki blokun sürtüşmeleri egemen oldu. Almanya’nın geleceğine ilişkin görüş ayrılıklarına, Amerikalıların, Stalin’in, Doğu Avrupa politikasına karşı olmaları da eklendi. 1945 sonbaharından sonra, Stalin, Avrupa’nın bu bölgesindeki ülkelerde SSCB yanlılarının iktidara gelmelerini kolaylaştırdı ve Anglosaksonların desteklediği rejime karşı gerilla savaşı veren Yunan Komünist Partisi’ni destekledi. Bu da, Batıkların tutumunda bir sertleşmeye yol açtı. Churchill, Avrupa’yı bölen «Demir Perde» tehdidi karşısında, 1946’dan sonra «İngilizce konuşan toplulukları, her türlü, hırs veya serüven eğilimlerini ortadan kaldırmak için birleşmeye» çağırdı.
Ama daha düne kadar müttefik olan devletler arasındaki kopuş, gerçek anlamda 1947 yılında ortaya çıktı. Mart ayında, ABD, Yunanistan’a ekonomik ve askerî bir yardım sağladı. Haziranda Dışişleri Bakanı George Marshall, Amerikan Hükümeti’nin, kendini toparlaması için Avrupa’ya yardım niyetini açıkladı. Avrupa ekonomisini destekleyen bu önemli ekonomik yardım, Amerikan ihracatına pazar sağlayacak ve ülkelerin geleceğinin iyileşmesiyle, Batı Avrupa’da komünist akımların başarılı olması engellenecektir. Sovyetler, «Marshall Planı»nın elde edilmesi için gerek-
li koşulların geçersiz olduğunu ilan etti.
İki blok oluştu ve bu bölünme iki blokun yöneticilerince aşılmaz bir ideolojik sürtüşme biçiminde sunuldu. Bu da uzlaşmazların ve muhaliflerin kovulmasına yol açtı: komünist bakanlar, Batılı ülkelerin hükümetlerinden çıkarıldılar. Temmuzda, Amerikalı diplomat George Kennan, ülkesinin yirmi yıllık politikası olan engelleme siyasetini (containment) açıkladı: Sovyeder’in karşısına «barışçıl ve dengeli bir dünyanın çıkarlarını çiğnemeye kalkacakları her durumda yenilmez bir güç çıkarmak». Bununla birlikte, SSCB, Doğu Avrupa ülkeleri üzerindeki el koyma politikasını daha da pekiştirdi. Komünist partiler ve işçi partileri arasında iletişim sağlamaya yönelik bir büro olan Kominform kuruldu ve Sovyet delegesi, burada, dünyanın geri dönülmez bir biçimde iki karşıt tarafa bölündüğü görüşünü kabul ettirdi. Böylece «Soğuk Savaş» başlamış oldu. □
