SOKULLU MEHMET PAŞA (1505 Sokol/Bosna – 1579 İstanbul), OsmanlI sadrazamı. Asıl adı Bayo’dur. Rahip olan dayısının yanında çalışırken, devşirme olarak Edirne Sarayı’ na alındı ve Mehmet adı verildi. Bir süre sonra İstanbul’a gönderildi, Enderun’da öğrenim gördü. Ri-kâbdar, çuhadar, silahtar ve büyük kapıcıbaşı görevlerinden sonra, Barbaros Hayrettin Paşa ölünce, Kanuni Sultan Süleyman tarafırsdan kap-tanıderya yapıldı (1546). 1549’da Rumeli beylerbeyi oldu. 1565 yılında sadrazamlığa getirildi ve Ziget-
var Seferi’nde Kanuni’nin ölümünü (1566), II. Selim Zigetvar’a gelinceye dek gizledi. Yeni padişah döneminde de sadrazamlık görevini sürdürdü. 1570’te Kıbrıs’ın alınması üzerine Osmanlı Devleti’ne karşı birleşen İspanya ve Venedik donanması, İnebahtı’da Osmanlı donanmasını ağır bir yenilgiye uğrattı (1571). Donanmanın kısa sürede kurulmasını sağlayan Sokullu döneminde Tunus da ele geçirilerek Kuzey Afrika’nın fethi tamamlandı. III. Murat döneminde de sadrazamlık görevini sürdüren Sokullu, derviş kılığındaki bir kişi tarafından hançerlenerek öldürüldü. Sokullu’nun İstanbul’da, Kadırga ve Azapkapı’da yaptırdığı iki caminin yanı sıra, imparatorluğun çeşitli yerlerinde de yaptırdığı eserler vardır.
SOL EL KURALI, elektrik motorunda, akım yönü, hareketin yönü ve manyetik alanın kuvvet çizgilerinin yönü arasındaki ilişkiyi gösteren pratik kural. Bu kurala göre, birbiriy-le dik açı yapacak biçimde tutulan sol elin işaretparmağı manyetik alan çizgilerinin yönünü ve ortapar-mak akım yönünü gösteriyorsa, her ikisine birden dik tutulan başparmak, iletkenin hareket yönünü gösterir. SAĞ EL KURALI
SOLFEJ, bir müzik parçasını nota adlarını söyleyerek seslendirme işi. Müziğe yeni başlayanlar için solfejin büyük önemi vardır ve müzik eğitiminin başlıca derslerinden biridir. Eğitimin birinci bölümünde, notaları adlarını söyleyerek çağırma, sesleri ve aralıkları değerlendirme alıştırması yapılır; ikinci bölümdeyse genel bilgiler verilir. Bu işle ilgili kuralları bir araya getiren müzik yapıtına da solfej adı verilir.