SÜT TOZU

SÜT TOZU, Aim. Milchpulver (n). Fr Poudre (i) de
lait. İng. Milk powder, dried milk. Tam yağlı, kısmen
veya tamamen yağı alınmış sütün suyunun uçurulması
ile elde edilen, süt kuru maddesinin meydana getirdiği
beyaz bir toz karışım. Eskiden sütün 100°’de buharlaştı-
rılması ile elde edilen süt tozu bugün iki metod ile
yapılmaktadır.
1- Silindir metodu eksenleri birbirine paralel ve aralarında,
1-1,5 mm. açıklık bulunan ve ters yönde dönen
iç kısmından 140°C’lik su buharı ile ısıtılan iki silindir
arasına, süt göndermekle süt tozu elde etme metodudur.
Bu silindirler dakikada 18-20 devir yaparlar.
Yüzeye yapışan ince süt tabakası kısa zamanda süt tozu
hâlini alır. Bu metodun bir de vakum da yapılan şekli
vardır.
2- Püskürtme metodu normal süt veya daha iyisi
kondanse (yoğunlaştırılmış) süt çok ince tahecikler
hâlinde sıcak haya akımı olan odalara püskürtülür.
Nemini kaybeden süt zerrecikleri toz hâlinde toplanır.
Bu gün bu esasa dayanan çok çeşitli püskürtme ve
püskürtme odası şekilleri vardır.
Süt tozunun bileşimi kullanılan süte göre değişir.
Süt tozunda, elde edildiği sütün yağının enaz % 26,5 ve
katı maddesinin de enaz % 95’ini ihtiva eder. Hiç yağı
alınmamış tam süt tozunun ortalama bileşiminde % 5
su, % 26-28 yağ, % 37-38 laktoz hidrat % 24-24,5 protein
ve % 5,8 kül bulunur. Süt tozları hafif sarı renktedir.
Bisküvi kokusuna benzeyen kokusu vardır. Süt
tozları nem çekici olduğundan, açıkta saklanamaz.
Yüksek değerli besin olup, taşınması kolaydır. Süttozu,
gıda sanayinde ve çocuklar için kullanılır. îyi ambalaj
edilmemiş süt tozlarının kalitesi hızla düşer. Nem, ışık ve
bakır gibi metaller kaliteyi düşüren sebeblerdir.
Bebekler için kültür veya süt asidi ile ekşitilmiş sütten
süt tozu elde edilir ki, bunun hazmı kolaydır. Bu
şekilde yapılmış tam yağlı süt tozu yeni doğan çocuğa
dahî verilebilir. Yoksa süt çocuklarına yarı yağlı süt
verilir.