sıf. Bir şeyin ağırlığını çeken, o şeyi taşıyan bir aygıt, bir düzenek için kullanılır. * —Aktar. Taşıyıcı köprü, koşutyüzlü bir etki alanı olan ve ayak ya da kazıklarla taşınan yatay bir yapıdan oluşan kaldırma aygıtı; üzerinde bir kaldırma aygıtının hareket ettiği bu yapı raylar üzerinde gidip geHİir. (Eşanl. PORTİK.) [Bk. ansikl. böl.] || Taşıyıcı yarım köprü, köprülü kren ile taşıyıcı köprü arasında yer alan ve koşutyüzlü bir etki alanı olan kaldırma aygıtı. (Tek bir ayak üzerinde taşınan bu aygıtın yerde bir tek rayı vardır; ikinci ray ise bir yapıya tespit edilmiştir.) [Eşanl. YARIM PORTİK.] —Biyol. Taşıyıcı hücre, süngerlerde bir spermatozoidin girip halka ile kamçısını kaybettikten sonra kistleştiği sindirim hücresi. (Ovosit olgunlaşınca, taşıyıcı hücre ona yanaşır ve kistleşmiş spermatozoidi- ni ona sokar [dolaylı döllenme].) —Böcbil. Taşıyıcı böcek, kendisi zarar görmeden bünyesinde barındırdığı hastalık yapıcı bakteri ya da virüsleri insanlara, hayvanlara ya da bitkilere bulaştırabi- len böcek. —Dy. Taşıyıcı dingil, bir lokomotifte, devin- dirid dingil’in tersine yükün bir bölümünü taşıyan ve önde bulunduğunda taşıtı yönlendirmeye yarayan dingil (kılavuz dingil). || Taşıyıcı kablo, cer akımını dağıtan katerıer askılı bir havai hatta pandüller yardımıyla temas tellerini taşıyan kablo. || Taşıyıcı tekerlek, devindirici tekerlek ‘in tersine, yükün bir bölümünü taşıyan tekerlek. ■ —Gökbil. Taşıyıcı daire, gezegenlerin karmaşık görünür hareketini açıklamak için Antikçağ gökbilimcileri tarafından var olduğu düşünülen daire. (Bk. ansikl. böl.) —inş. Taşıyıcı duvarlar, tonozların, döşemelerin ve çatı iskeletinin üzerine dayandığı duvarlar. —Opt. Taşıyıcı lam, üzerine mikroskopta incelenecek cismin yerleştirildiği lam. —Tarım mak. Taşıyıcı lama, bir kesme kirişinin başlıca elemanlarını taşıyan, dikdörtgen kesitli, yamuk biçiminde çelik parça. —Telekom. Taşıyıcı akımla iletim, bir yolda, bir ya da birçok sinüzoidal taşıyıcı sa- lınımın, bir ya da birçok kipleyici işaretle
de, bir yıl içinde “taşıyıcı” denilen ikinci bir daire çizer Bu dairenin M merkezi, her zaman Yer’in Güneş’le birleştiği doğru üzerindedir. Mars, Jüpiter ve Satürn için, gezegen her zaman Yer-Güneş doğrusuna koşut olan yarıçapın ucunda yer aldığından bu ilmik bir yılda çizilir. Böylece bu sistemin yasaları da Güneş’in diğer gezegenler üzerindeki etkisini gösterir. —Sil. Zırhlı personel taşıyıcı. Bu araçlar, en kalabalık zırhlı araç sınıfını oluşturur. Temel görevleri tanksavar silahlara karşıdır. Alman yapısı SdKfz 250 ve 251 half -tracklar (yarı tırtıllı) ile amerikan yapısı M 3, üstü açık olmalarına rağmen, bu tipin, tanklara karşı savaşma gücüne sahip ilk araçlarıdır. Günümüzde, tamamen kapalı bir kasası, hafif silahlar için yönlendirilebilir atış mazgalları ve bir N .B.C. korunma donanımı bulunan tırtıllı ya da tekerlekli zırhlı amfibi araçları yeğlenir. Tırtıllı personel taşıyıcılar. 1953 fransız yapısı AMX 13 Z.PT.’nin yerini 1973’te, makineli tüfeklerle donatılmış, 14,21 ağırlığındaki, 12 kişilik AMX 10 P almıştır. Amerikan yapısı M-113, dünyada en yaygın olarak kullanılan (60 000’den fazla) Z.RT.’dir. Tam tırtıllı, zırhlı, havadan paraşütle atılabilen, suda yüzebilen, hafif ve yüksek manevra kabiliyeti olan bu personel taşıyıcı Türk silahlı kuvvetleri’nde de kullanılır ve kullanım amaçlarına göre değişik tipleri vardır. 11,51 ağırlığındaki bu araç 13 kişiyi taşır ve 302 litre benzin alır. İngiliz yapısı FV-432 ve İsveç yapısı Hâgglund 302, bu araca çok benzer (zırhı ve özellikle kasasının profili). Alman yapısı Marder (1971), en ağır (28,5 t), rus yapısı BMP- 76 ve BMD ise, en iyi silah donanımına (73 mm’lik 1 top, 1 ya da 2 makineli tüfek tanksavar güdümlü mermiler) sahip tırtıllı personel taşıyıcıdır. • leKeneKlı personel taşıyıcı. Engebeli arazilerde zor manevra yapan bu araçlar, düz yolda biraz daha hızlı ve özellikle sessizdir. Bunların en çok kullanılanı, sovyet yapısı 8 tekerlekli BTR-60’tır (1960; 10,31, 16 kişi, 2 makineli tüfek, 80 km/sa). Fransız yapısı Saviem ve alman yapısı Tpz 1 zırhlı personel taşıyıcıları BTR-60’ın benzerleridir. Hafif çekici bir UNİMOG süspansiyonu ve kasası üzerine monte edilmiş alman yapısı UR-416 gibi, brezilya yapısı 6 tekerlekli EE-11 Urutu ve İsviçre yapısı Mowag Piranha da çok iyi bir kasa profiline ve engebeli arazide olağanüstü bir manevra kabiliyetine sahiptir. Bu personel taşıyıcıların en orijinali daha çok bir jeepi andıran (8 kişi, 3,61, 100 km/sa) ve çokişlevli bir keşif aracı olarak kullanılan İsrail yapısı (1978) RAM V2’dir. —Tekst. Polyester elyafının yapısı çok tıkızdır ve özellikle susevmez bir niteliği vardır. Bu nedenle, bu lifleri boyamada, plastik çözünürler denilen özel boyarmadde- lerden yararlanılır. Taşıyıcı olmadan, bu boyarmaddeler elyaf içine, boyama, ancak otoklavda, 130 °C civarında, yani bu yapısal tıkızlığa neden olan bağ kuvvetlerini azaltmak için oldukça yüksek bir sıcaklıkta yapıldığında nüfuz eder. Bununla birlikte, tekstil maddesininin içinde polyesterle karışık halde bulunan, ısıya duyarlı diğer liflerin (yün, akrilik elyaf) varlığı, boyama işleminin daha düşük bir sıcaklıkta, yani en az kaynama sıcaklığının altında yapılmasını gerektirir. Bu durumda, bir taşıyıcının, genellikle de fenolsel ■bir esterin eklenmesi, bu koşullar içinde elyaf yapısının esnekliğini yeterince artırmak ve boyarmaddelerin elyaf içinde yayılmasını hızlandırmak için zorunludur.