ABD’nin başkenti ve 16. büyük kenti olan Washington, kentle aynıABD yönetiminin merkezi VVashjrigtohdedir.
ABD başkanı Beyaz Saray’da yaşar (^olda). Senato ve Temsilciler MecMsii • Çapitol’dedir (altta solda). Ülkenin en yüksek yargı . organı Yüksek Mahkeme’diralanı paylaşan District of Columbia’nın baş-harfleriyle birlikte Washington, D.C. olarak ainıhr ve böylece aynı adlı eyaletten ayırt edilir. ABD’nin en önemli kentlerinden biri olan \Vashington, dünyada başkent olmak üzere özel olarak kurulan az sayıdaki kentten biridir. ABD’nin her yanından seçilen temsil-cUerin oluşturduğu Kongre ve federal hükümet çalışmalannı Washington’da sürdürür. Ülkeyi yöneten yasalar ve politikalar burada oluşturulur. Kentin kalabalık caddelerini, ulusal anıtlan ve tarihi yerleri gezen turistler, devlet memurlan, alışveriş edenler, ellerindeki bayraklarla gösteri yapan siyasal parti yandaşlan ve göğüslerinde madalyalanyla törenlere katılan diplomatlar doldurur. ‘ Washington ve District of Columbia aynı alanda yer ahr. Bu alan Virginia’nm kuzey bölümü ile Maryland’ın güney bölümü arasında, Potomac Irmağı boyunca uzanır. Was-hingtori’un büyük bölümü Potomac ve Anacostia ırmakları arasındaki üçgenin içinde bulunur.
Kentin kuruluş yeri olarak, bir zamanlar yol iz bulunmayan bu bataklık ve çayırlık alanın seçilmesinin nedeni, ABD kurulduğu zaman var olan ve New Hanipshire’dan Geor-gia’ya kadar uzanan ilk 13 eyaletin hem coğrafi, hem de nüfus yoğunluğu açısından merkezi konumunda olmasıdır. Buramn başka bir üstünlüğü de Potomac Irmağı’nın yukan bölümlerine denizden gemiyle ulaşıla-bilmesidir. Kentin kurulduğu alanın ‘ büyük bölümü alçak ve kumluktur.^
Amerikan Bağımsızhk Savaşı’ndan sonra kurulan ABD’nin başkenti olarak, aralarında Philadelphia da olan birçok kent önerilmişti. Ama, 1790’da Kongre başkent olarak Potomac Irmağı yakınlarında bir kent kurulniasına karar verdi. Ülkenin bu bölümüne Kristof Kolömb’un anısına District of Columbia adı verilecek, burada kurulacak kent de
ilk başkanın onuruna Washington adını alacaktı.
179rde Başkan George Washington kentin kurulacağı alanı tam olarak belirledi ve Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nda General Lafa-yette ile birlikte savaşmış olan ‘genç Fransız mimar Pierre Charles L’Ehfant’ı kentin planını yapmakla görevlendirdi.- L’Enfarit kaldı-nmlan ağaçh büyük bulvarları;’görkemli rya-pılan ve anıtlan olan bir kent planı yaptı.
Kent kuzeydoğu, kuzeybatı, güneydoğu, güneybatı bölgelerine aynhr. Kongre binası Capitol bu bölgelerin kesiştiği noktadadır. Capitol’den güneye ve kuzeye doğru uzanan caddeler numaralarla, doğuya ve batiya doğru uzananlar ise harflerle adlandınimıştır. Çapraz caddelere ise eyaletlerin adlan verilmiştir. Capitol ve Beyaz Saray’dan başlayıp kentin dört bir yanına uzanan caddeler dev bir tekerleğin çubuklanm andırır. Kentin en büyük caddesi olan Pennsyivania Caddesi’nin, Capitol ile Beyaz Saray arasında kalan bölümünde her dört yılda bir başkanhk devir törenleri yapılır.Yapılar ve AnıtlarWashington, D.C.’yi ünlü yapılar ve anıtlar kenti haline getirmiş olan yapılardan bazılan şunlardır: ‘Capitol Binası. ABD’nin yasama organınınDavİdW.CorsonlA. Devaney.Ny
Jefferson Anıtı VVashington’ı süsleyen güzel , anıtlardan biridir
çalışma yeri olan Capitol Binası’mn temelini 1793’te Başkan Washington atmıştır. Yapının üç bölümünden Senato’nun bulunduğu kuzey kanadı 1800’de, Temsilciler Meclisi’nin bulunduğu güney kanadı 1807’de tamamlanmıştır. Yapımı 1827’de bitirilen büyük orta bölümün kubbesi Amerikan îç Savaşı’na (1861-65) kadar tarhamlanamamıştır. Yaklaşık 6.800, kg ağırlığındaki büyük bronz Özgürlük y4nıft, Câpitol’ün kubbesi üzerinde bulunur.
Önceleri Kongre üyelerinin odaları, yüksek mahkeme ve Kongre Kütüphanesi de Capitol Binası’ndaydı. Günümüzde Kongre üyelerinin odalan Capitol’ün iki kanadının karşısındaki alahlarda yer ahr; Yüksek Mahkeme ve Kongre Kütüphanesi de ayn ayn yapılardadır..’ ■ ”
Jefferson Amil. Yapımına 1938’de başlanan ve 1943Ue tamamlanarak üçüncü ABD Başkanı Thomas Jefferspn’m anısına adanan anıt, 66 mermer sütunun çevrelediği kubbeli, yuvarlak bir yapıdır. Anıtın .içinde Jeffer-son’ın heykeH vardır..Kongre Kütüphanesi. Kongre üyelerinin yararlanması için 1800’de kurulan kütüphane, 1812’deki savaş sırasında yandı. 1897’de Capi-tol’ün karşısındaki bir yapıda yeniden kurulan kütüphaneye, hızla artan kitaplar nedeniyle bir ek bölüm gerekti. Beyaz mermerden yapılan bu ek yapı 1939’da tamamlandı. Kongre Kütüphanesi, bugün dünyanın en büyük ve en iyi donatılmış kütüphanelerinden biridir. ABD’de yayımlanmış olan her kitabın iki örneği bu kütüphanededir. Az bulunan kitaplann oluşturduğu büyük. koleksiyönda 1456’da basılan “Gutenberg Kutsal’ Kitabı” nın bir kopyası da yer ahr.
‘ Lincoln Anıtı. ABD’nin 16. başkanı olan Abraham Lincoln’e adanan bu beyaz mermer anıt, içindeki Lincoln heykeli ile ünlüdür. Yapımına 1915’te Lincoln’ün doğum gününde başlanan ve 1922’de bitirilerek Anma Gü-nü’nde Lincoln’e adanan anıtta, Lincoln’ün ünlü Gettysburg Söylevi ve ikinci başkanlık konuşması, tunç plakalar üzerine kazınmış olarak görülebilir.
Ulusal Arşiv Binası. ABD tarihinin en değerh belgelerinden bazılan bu yapıdadır. Tümü birden “Özgürlük Belgeleri” olarak adlandınlan Bağımsızhk Bildirgesi, ABDSmithsonian Enstitüsü’nün ilk yapısının (solda) tasarımını James Renvvick yapmış ve yapı 1846’da tamamlanmıştır. Enstitünün öbür bölümleri arasında ünlü Doğa Tarihi Müzesi (sağda) de vardır.
Anayasası ve Haklar Bildirgesi burada korunmaktadır. Arşivde aynca köleliği kaldıran Özgürlük Bildirgesi ve Louisiana’nın Alımı Antlaşması’nın bir kopyası gibi başka ünlü belgeler de vardır. Ulusal Arşiv 1934’te bir kongre karanyla oluşturulmuştur.
Smithsonian Enstitüsü. 1846’da kurulan enstitü, bilimin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla İngiliz bilim adamı James Smithson’m bağışladığı parayla yapılmıştır.
Enstitü, kentin en ünlü kuruluşlanndan bir bölümünü kapsar. Doğa Tarihi Müzesi/ John F. Kennedy Gösteri Sanatlan Merkezi, Freer Sanat Galerisi ve Ulusal Sanat Galerisi bunlardan bazılarıdır. Enstitünün en ünlü birimlerinden bili Ulusal Havacıhk ve Uzay Müze-si’dir. Wright Kardeşler’in uçağı, Charles Lindbergh’in Atlas Okyanusu’nu geçerken kullandığı tek kişilik uçağı Spirit of Saint Louis ve NASA’nın birçok uzay uçuşu kapsülü ile uyduları burada görülebilir.
Yüksek Mahkeme Binası. Capitol’iin doğusunda yer alan Yüksek Mahkeme binası, beyaz mermerden yapılmış etkileyici bir yapıdır ^ :1935’te tamamlanan yapının girişindekf iki sıra büyük mermer sütun üçgen biçimli biı alınlığı taşır. Alınlığın ortasında, kucağında adalet terazisiyle Özgürlük Tanrıçası heykeli yardır. ABD’nin en yüksek yargı organı olan ve dokuz yargıçtan oluşan yüksek mahkeme her yıl 4.000’den, fazla davaya bakar.
