(Thomas), İngiliz rahip ve siyaset adamı (İpswich 1475’e doğr. – Lei- cester 1530). Henry Vll’nin capella papazlığına (1507), ardından Henry Vlll’in saray papazlığına (1509) getirildi, 1511’de Özel konsey’e alındı. Kralın koruması sayesinde hızla yükseldi, York başpiskoposu (1514), kardinal ve lord-chancellor oldu (1515). 1518’de Leo X tarafından İngiltere’de tegatus a /atereliğe getirildi Leo X ve Adrianus V ölünce, papalığa erişmek istediyse de başaramadı. Cömert bir sanat koruyucusu olarak, çevresinde gerçek bir saray erkânı topladı. Öte yandan, kral üzerinde büyük bir etkisi vardı ve yaklaşık 15 yıl boyunca İngiliz siyasetini yönetti. Ülke içinde, Yıldızlı meclis’teki (Buck- ingham) dava üzerine dava açarak, VVelsh ve İskoç markalarının yargılama yetkisini Marches ve Kuzey konseylerine vererek soyluları sıkıya aldı; yoksul sınıflara karşı daha anlayışlı davrandı ve onlar için Co- urt of Requests’i kurarak enclosureleri sınırlandırdı. Öğrenim düzeyini yükselterek ve bir ölçüde disiplini yeniden kurarak, din adamları üzerindeki otoritesini de pekiştirdi. Ülke dışında, krallığı kıta çatışmalarına sürükledi. Zaten Fransa’ya karşt büyük bir düşmanlık besleyen kral ve kamuoyu, Kutsal Birlik saflarında savaşa coşkunlukla atıldı (1511-1514). O zamanki imparator Kari V ile ittifakın yenilenmesi (1521), Kari V’in zaferini kolaylaştırdı. Böyle bir denge bozukluğundan kaygıya kapılan VVolsey, Fransa’ya yaklaştıysa da bir sonuç alamadı. Oysa, bu etkin siyaset, çok pahalıya mal oldu ve kamuoyunun sabrı tükendi. Halkın gözünden düşen bakanın, kralın hoşgörüsünden başka bir desteği kalmadı. Kral, Catherine of Ara- gon’dan boşanmaya karar verdi. VVolsey papadan, kralın ve kendisinin hizmetleri karşılığında uygun bir karar bekliyordu. Papa, yetkisiz olduğunu bildirdi. Kardinalin birçok düşmanı tarafından kötüye kullanılan bu son başarısızlık, onun gözden düşmesine yol açtı.
WOLSEY
19
Eki