XV. YÜZYILDA OSMANLI İMPARATORLUĞU

XV. YÜZYILDA OSMANLI İMPARATORLUĞU

XV. YÜZYILDA OSMANLI İMPARATORLUĞU
KONUNUN İŞLENMESİ
olaylarla karşılaşmıştır?
ğ
KONUNUN ANA ÇİZGİLERİ 1 — Yamuz Sultan Selim Devri, 2 — Kanunî Devri, 3 -— Sokolh*
Devri, 4 — XVI. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun Korum*!

lan, Kültür ve Uygarlığı. I
i — Yomuz Suttan Selim Devri: , jfl

X — Yavuz nasıl padişah olmuştur, devrinin siyasal olayları ka; bölüm! lenebilir? ‘ ■

2 — Yavuz, kardeşlerini ve yeğenlerini hangi kanuna dayanarak orta*

dırımştır? M

3 — Yavuz devrinde Osmanlı – İran ilişkileri nasıl çözümlenmiştir? OsM

rın Çaldıran zaferini kazanmalarının başlıca nedenleri nelerdir? ‘fj

4 — Çaldıran zaferi OsmanlIlara ne gibi kazançlar sağlamıştır? II

5 — Osmanlı ordusunun Çaldıran yürüyüşünü yaptığı yolu ve Çaldı ani

mn olduğ-u yeri atlas ve haritalarınızda bulunuz. Ayrıca A«m| Çaldıran adını taşıyan yerler bulunup bulunmadığım, varsa mİ olduklarını inceleyiniz (Bunun için İslâm Ansiklopedisi ile T&k M pedisi’nin Çaldıran maddelerine bakınız). I

6 —■ Çaldıran savaşı için bir Sünnî ve Şiî kavgasıdır derler. Bu âöşîsifl

rinde durunuz, Şiî ve Sünnî deyimlerini inceleyiniz. i

7 — Osmanlı – Memluk ilişkileri ne zaman başlamış ve nasıl bir gelişin

termiştir? Fatih ve II. Beyazıt devirlerinde bu yüzden çıka» aslaş! lar neden çözümlenememiştir? fi

8 — Yavuz’un Memluk (Mısır) seferinin nedenleri nelerdir? OsîbssJi Oİ

bu sefer sırasında hangi yolu izlemişlerdir? Bu sefer sırasında Memn nerelerde savaşılmıştır? J

9 — Mısır’ın alınması OsmanlIlara ne gibi kazançlar sağlamıştır? | ÎO — Halife *ne demektir? Yavuz, halifeliği niçin ve hangi amaçlarla 9

almıştır? :.J

11 — Yavuz’un kişiliğinin ve devrinin Osmanlı tarihindeki yer ve öaemi’îj

İ *— Kanun! Devri: |

1 — Kanunî nasıl padişah olmuştur ve padişahlığın ilk zamaalaassâal
2 — Kanunî devrinde, Yavuz’un Doğu siyaseti niçin bırakılmış ve neı

siyasetine dönülmüştür?

3 — Kanunî devrinde Macarlarla ve AvusturyalIlarla ne gibi siyasa!

olmuştur? Belgrat ve Mohaç seferlerinin nedenleri nedir ve ha nasıl sonuçlanmıştır?

4 — Kanunî, Viyana ve Almanya seferlerini niçin yapmıştır?

Mh<miİmnn Osmanlı {‘ılkeNİnn kesin olarak ııtt zumnn kalılrnıy ve nnail yiirıplllınl|tir?

(Uttuınlı – Fransız siyasî ve ekonomik ilişkileri itk kez ne tamun ve nedM llN|lnmi| ve nnsıl bir gelişme göstermiştir? Kanunî, Fransa’ya niçin »yu* falıklur (kapitülasyon – imtiyaz) vermiştir?

Kanuni devrinde Osmanlı-İran ilişkileri nasıl bir gelişme göstonni| V# İran’a kııı; sefer yapılmıştır? Bu ilişkiler hangi antlaşma ile «ona ermişi İr?

Kanuni devrinde Akdeniz’de yapılan savaşların en önemlileri hangileridir V* bunlar nnsıl sonuçlanmıştır?

Kanun! devrinde Hindistan’a yapılan deniz seferlerinin nedenleri nelerdir? Bu aetferler nasıl sonuçlanmıştır? Osmanlılar bu seferlerden niçin va* |tçml(lor ve böyle yapmakla neler yitirmişlerdir?

Kanunî devrinde yetişmiş olan başlıca denizcilerimiz kimlerdir?

Multa aoferi neden ve ne zaman yapılmıştır? Bu seferler, niçin başarısızlıkla >na ermiştir?

anunt, nerede ve ne zaman ölmüştür? Kanunî’nin ve devrinin Osmanlı rlhlndeki yeri ve önemi nedir? Niçin kendisine Kanunî sıfatı veril-(|tlr?

Dtvri :

lollu kimdir, kendisine niçin bu isim verilmiştir? Osmanlı tarihinde Ifollvı devri diye bir devir ayrılmasının nedenleri nelerdir? Bu devir n|l padişahlar zamanına rastlamaktadır ve kaç yıl sürmüştür? bollu devrinin başlıca siyasal olayları nelerdir? nllu’nun Türk – İslâm siyasetinin amacı ne idi? Bu siyaset kendisinden fa niçin izlenmemiştir?

otlu devri nasıl sona ermiştir? Onun ölümü hangi devrin sonu şayaktadır ve bunun nedenleri nedir?

’l/ıla Osmanlı İmparatorluğunun Kurumlan, Kültür ve Uygarlığı:

VI, yüzyılda Osmanlı imparatorluğunun sınırlan nerelere dayanmıştır? ‘•*, Osmanlı imparatorluğunun genişleme haritası ye tarih atlasları.)

VI, yüzyılın padişahları kimlerdir? Bu yüzyılda Osmanlı devleti nasıl bir rnkter kazanmış, merkez, memleket ve toprak yönetimlerinde ne gibi limolor olmuştur?

I, yüzyılda Osmanlı ordu ve donanmasında nasıl bir gelişme olmuş ve yüzyılın sonlarında ordu ve donanma niçin bozulmaya başlamıştır?

VI, yüzyılın en önemli medreseleri hangileridir? Bu devirde bilimin gellf ” lııln nedenleri nelerdir? XVI. yüzyılın ünlü bilginleri ve şairleri terdir?

Vl. yüzyılda mimarîde ve öteki süsleme sanatlarında nasıl bir gelişm# ıi|tur? Bu yüzyılın en ünlü mimar ve sanatçıları kimlerdir? Bu ytt*-ila hangi eserler yapılmıştır? (İstanbul’da okuyan öğrencilerin Şehn-^ayı, Rüstempaşa, Süleymaniye, Mihrimah, Üsküdar iskele camilerini, laynı/ıniye *nedreselerini, Topkapı sarayını yerinde incelemeleri gerek-r, öteki şehirlerde okuyan öğrenciler de bulundukları yerlerdeki XVI. yıl «Korlerini gene yerinde incelemelidirler.)

VI, yüzyılda malî ve ekonomik durum nasıl bir gelişme göstermiştir? yUıvıltn sonunda malî dnrumun bozulmasının nedenleri nelerdir?

r. •

İncilimi ve ara»tirma IçIn başlica kaynaklar

1 – XV. yüzyıl İçin verdiğimiz kaynaklardan başka TTK yayınlarından Tarihi 1*3 <l*rof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı), 2 — Kapıkule Ocakları 1-2, Morkes İlmiye Suıı/i (Prof. Uzunçarşılı, 3 — Türkiye Tarihi (Yılmaz öztuna) 1-7. eli MıtfuMNİ OMîiıınlı Tarihi 1-6 (İskit Yayınevi), 5 — İzahlı Osmanlı Tarihi Kx 1-4 (iıuııall Huml Danişmend), 6 — Kanunî Devrinde İstanbul (Fuat Carım), 7 Beyyahlnru Qdre XVI. yüzyılda İstanbul (Feridun Dirimtekin), 8 — Kanuni Sult man UfaUfax Downey’den çeviren Enis Behiç Koryürek), 9 — Sokollu Me Viyana önünde Türkler, Türk Mimarları (Ahmet Refik Altmay), 10 — Osm Deyimleri ve Terimler Sözlüğü 1-3 (Mehmet Zeki Pakalın), 11 — Levantler Cezor), 12 — Tarih Mecmuası (Hayat yayınlarından), 13 — Resimli Tarih (İdklt yayınlarından), 14 — Tarih Konuşuyor (Aylık Tarih Mecmuası), Hant (MUllyet Gazetesi yayınlarından), 15 — Türk Mektupları (Busbeque – Çeviren: Cahit Yalçın).