YÜKSEK FIRIN

Alm. Hochofen(m), Fr. Haut fourneau
(m), İng. Blast- furnace. Maden yataklarından
elde edilen demir cevherinin, eritilerek ham (pik) demir
elde etmede kullanılan fırın. Değişik tipleri olmasına
rağmen esas olarak yüksekliği otuz metreye, çapı on
metreye kadaj varan dikey bir silindirik yapısı vardır. ;
İçine bir anda tonlarca cevher doldurulabilir. Civarları
çelik bir muhafazanın içine ateşe dayanıklı tuğlalar örü­
lerek yapılır. Üst kısmından doldurulan cevher, pota
denen alt kısmından erimiş ham demir olarak alınır.
Cevheri eritmek için önceleri odun kullanılmasına rağ­
men artık kok kömürü kullanılmaktadır. Hatta elektrik
enerjisinden de faydalanılır.
Mal diye adlandırılan eritilecek madde bir kat kok,
bir kat cevher olacak şekilde fırına doldurulur. En altkısma ise tutuşturmak için odun konur. Mal eridikçe
üstten kok ve cevher doldurmaya devam edilir. Kokun
yanması için gerekli hava, fırının alt kısmından ısıtılmış
olarak verilir. Bu havayı ısıtmak için ise fırının üst
kısmındaki bacadan çıkan sıcak gazlar kullanılır.
Yakma havası soğuk olduğu takdirde, fırının soğuyup
erimiş demirin donmasına ve neticede istenmeyen bir
durum olan fırının sökülmesine kadar gider.
Sıcaklığı 2000°C’ya yaklaşan pota kısmında toplanan
erimiş demirin üzerinde daha hafif olan ve curuf
denen artıklar toplanır. Curuf ayrı bir delikten, pik ayrı
bir delikten dışarı alınır. Belirli bir miktar cevher için
kullanılacak kok, hava ve eritici miktarları otomatik
olarak ayarlanır. Sıcak gazlar içindeki tozların ayıklanarak
havanın ısıtılmasında kullanılması, cevherin ve
kokun yüklenmesi pek çok yan tesisleri lüzumlu hale
getirir. Bu da yüksek fırını tek bir yapıdan çok komplike
bir sistem haline getirir (Bkz. Fırın, Demir).