Tam mülkiyet: Zekâtı verilecek malın hem kendisinin hem de sağlayacağı kazancın, sahibinin yetkisinde olması gerekir. Rehin (ipotek) altında bulunan ya da faydalanılmayan mallardan zekât verilmez.
Nisap: Nisap miktarı zengin olmanın en alt sınırıdır. Her malın nisap ölçüsü farklıdır. Örneğin bir kişi temel ihtiyaçları ve borcu dışında şu ölçülerde mala sahip olursa nisap miktarına ulaşmış demektir ve zekât vermesi gerekir: 80,18 gr. altın, 561 gr. gümüş, bunlara denk para veya ticaret malı, 5 deve, 30 sığır, 40 koyun, 653 kg. toprak ürünü. Bu miktarlarda bir serveti olan kişi dinen zengin sayılır ve zekât vermekle yükümlü olur.
Artıcı olmak: Malın sahibine kâr veya gelir getirebilecek yahut kendiliğinden (meselâ hayvanlarda doğum yoluyla) artıp çoğalabilecek özelliğe sahip olmasıdır. Bu özelliğe sahip olmayan mallardan zekât vermek gerekmez.
• Yıllanmak: Zekât verilecek malın üzerinden bir İc a m e ri yılın geçmesi gerekir. Altın,
asliyye- gümüş, para, ticaret malları ve Zekât, fi tır sadakası ve kurban hayvanlarda bu şart aranırken yükümlülüğünün belirlenmesi sırasında toprak ürünleri, madenler asgari zenginlik ölçüsü kabul edilen nisap he- ve definelerde bu şart saplanırken dışarıda tutulan temel ihtiyaç giderleridir. Bu ihtiyaç giderleri ev, binek, kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin bir yıllık yiyecek ve giyecekleri, lüzumlu ev eşyaları, şahsî kitaplar, çeşitli meslek sahiplerinin mesleklerini sürdürmek için ihtiyaç duydukları aletler ve yaşam için zorunlu olan diğer şeylerdir. Temel ihtiyaçlar, zaman, ortam ve şartlara göre kısmen değişiklik gösterebilir. Buna göre temel ihti yaçlarda dikkate alınacak olan, kişinin içinde yaşadığı şartlara göre kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, yeme, içme, giyim kuşam, barınma ve eğitim gibi zorunlu giderlerini karşılayacak olan meblağdır. aranmaz. Bu ikinci türdeki malların zekâtı ele geçtiği anda verilir. • İhtiyaç fazlası olmak: Bir malın zekâtının verilmesi için o malın, kişinin ve bakmakla sorumlu olduğu kimselerin havâic-i asliyyesirim dışında olması gerekir.
Zekâtı Verilecek Malla İlgili Şartlar
12
Ağu