NORMANDİYA; Fransa’nın kuzeybatısında bir bölge ve eski bir eyâlet. Kuzeyde Manş Denizi, doğuda Breşle, batıda Couesnon ırmakları arasında kalır. Sen Nehri, doğuda bölgeyi keserek Manş Denizine dökülür. Normandiya’nm kuzeyinin Manş Deniziyle sınırı olması buradaki denizcilik hayâtını çok geliştirmiştir. İdâre merkezi Rouen’de Sen Nehri üzerinde olduğundan, burasını çok önemli bir endüstri ve ticâret merkezi hâline getirmiştir. Normandiya’nm diğer önemli limanları, Cherburg ve Le Haure’dir. Normandiya’nm nemli bir iklimi vardır. Ticâret, tarım ve bilhassa hayvancılık çok gelişmiştir. Dünyâca ünlü süt endüstrisinin ürünü Ce- membert peyniri Normandiya’da yapılır.
Normandiya kıyılarına çıkan ABD birlikleri Fransa’ya doğru ilerliyor.
Târihi:
Normandiya, adını Normanlardan alır. Burası Keltler, Belçikalılar, İmerler ve Li- gürlerin yerleştiği bölgeydi. M.Ö. 56’da Roma adına fethedilen Normandiya’da, mîlâdî 4. yüzyıldan îtibâren Hıristiyanlık yayılmaya başladı. Normandiya dokuzuncu yüzyılda Norman ve Viking istilalarından büyük zarar gördü. 911 yılında Fransa Kralı Üçüncü Charles, Normanlarm reisi Rollan’a toprak verdi. Rollan böylece ilk Normandiya dükü oldu. Kendisinden sonra gelen dük Guillauma, topraklarım daha da genişletti. 1066’da İngiltere’yi fethetti. Normandiya ,1106’dan 1206’ya kadar İngiliz krallarının hâkimiyetinde kaldı. Yüzyıl Savaşları sırasında İngiltere ile Fransa arasında çekişildi. Sonuçta, İngiltere Kralı Beşinci Henry, 1420 de dükalığa tamâmen hâkim oldu. Ancak Fransızlar 1436 ve 1450’de Normandiya’yı kesin olarak ele geçirdiler. Bundan sonra Normandiya târihi olaysız geçti. Normandiya 1944 yılında İkinci Dünyâ Savaşının sonuçlanmasında en önemli rollerden birini oynayan târihî Normandiya Çıkartmasına sahne oldu ve bu olayla tanındı.
Normandiya çıkartması: İkinci Dünyâ Savaşı sonlarına doğru, müttefiklerin, Batı Avrupa’nın işgâli için Fransa’nın kuzey sâhillerine yaptığı ve harp târihinde büyük yeri olan çıkartma harekatı. Amerika Birleşik Devletlerinin 1942 senesinde savaşa girmesi üzerine, müttefik genel kurmay başkanları Londra’da toplanarak, 1943 yılında Batı Avrupa’yı işgâl etmeye karar vermişlerdi. Ancak bu karar, bâzı askerî sebeplerden dolayı 1944 senesine kadar tehir edildi. 1 Mayıs 1944 senesinde icra edilecek harekâtın adı, Overlord olarak tesbit edildi. 10 Aralık 1943’te General Eisenhower, çıkartma kuvvetlerinin başkumandanlığına tâyin edilerek, İngiltere’ye gelip karargâhını kurdu. Bu büyük harekâtın çıkartma yeri olarak, Co- tentin Yarımadası da dahil olmak üzere Caen’dan batıya doğru olan kıyı seçilmişti. Ancak seçilen yerin med ve cezir zamanlarındaki durumu önemli bir mahsur teşkil ediyordu. Diğer bir mahsur da, burada önemli bir limanın olmamasıydı. Bu mahsurlar sebebiyle 1 Mayıs 1944 olarak tesbit edilen harekât târihi, Haziran ayının beşi olarak tekrar değiştirildi. 1944 yılı Haziranında İngiltere’de; 26’sı Kanada, Polonya ve İngiliz, 21’i de Amerikalı olmak üzere toplam 47 tümen vardı. Bu tümenlerin herbirinin mevcudu, her tümenin kendisine mahsus tank, tanksavar ve uçaksavar birlikleriyle 20.000’i buluyordu. Ayrıca müttefik kuvvetlerin 3000 gemiden teşkil olunan deniz kuvvetlerinde 2 2 kruvazör, 93 destroyer, 6 harp gemisinden başka binlerce çıkartma gemisi vardı. Hava Kuvvetlerinde de 5900 bombardıman ve 5000 avcı tayyaresi bulunuyordu.
Overlord’un (Normandiya) hazırlıkları, büyük bir gizlilik içerisinde yürütülüyordu. Hattâ ilgili bütün personelin, bir yerden bir yere gitmesine dahi izin verilmiyordu. Almanlar da muhtemel bir istilâ harekâtına karşı Atlantik Duvarını yapmışlardı. Adolf Hitler bunu, Pirenelerden Norveç’e kadar uzanan müstahkem mevkiler ve istihkâmlar olarak adlandırıyordu. Aynı zamanda bölge denizi de çeşitli engellerle donatılmıştı. Müttefik hava kuvvetleri 1944 yılı Mart-Nisan ve Mayıs aylarında devamlı olarak Alman petrol tasfiyehânelerini ve sentetik yakıt fabrikalarını bombaladı. Ayrıca çıkartma bölgesiyle bağlantı kuran bütün yollar ve köprüler bombalandı. Ve bölge âdeta tecrit edildi. Çıkartma harekâtının yapılacağı târih, D günü, H saati olarak tayin edilmişti. D gününden aylarca önce, çıkartma filosu İngiltere’nin güney sâhillerine doğru inmeye başladı. D gününden birkaç gün önce de bindirme ve yükleme işlemleri tamamlandı. D günü şafakla beraber bütün bombardıman tayyareleri, ellerindeki mevcut bütün bombaları sâhile bırakmaya başladılar. Bu üstünlük karşısında, Alman Hava Kuvvetlerinin varlığı hissedilmiyordu. İlk müttefik kuvvetleri, harp gemilerinden ve çıkartma gemilerinden açılan ağır ateşin himâyesinde saat 06.30’da Normandiya kıyılarına çıkmağa başladı. Diğer birlikler de hemen arkasından dalgalar hâlinde karaya çıkıyorlardı. Bâzı bölgelerde ağır kayıplar veren müttefik kuvvetleri, buna rağmen sabahın erken saatlerinde 5 tümenlerini çıkartmağa muvaffak olmuşlardı. Böylece kıyı başı tutulmuş oluyordu. Haziranın 7, 8 , 9 ve 10’un- da artık kuvvetli bir cephe meydana getirilmiş bulunuyordu. Haziranın 20’sinde Amerikan çıkartma birlikleri, Cotentin yarımadasını tamâmen tecrit etmiş ve daha sonra da Cherbaurg’u teslim almışlardı. Bütün yaz boyunca çıkartmaya devam edildi. Bu arada lojistik destek birlikleri de çıkartmalarını tamamlayarak ikmal hizmetlerini fevkalâde yürütmeğe başladılar. Çıkartmanın ilk haftasında Normandiya bölgesinden 530.000 asker, 60.000 çeşitli askerî araç ve 150.000 ton lojistik destek malzemesi geçirildi. Sonbaharda ise bu miktar 2,8 milyon erbaş ve er, 550.000 askerî araç, 5.000.000 ton ikmal malzemesine yükselmiş bulunuyordu.