oyuncak tiyatro,

oyuncak tiyatro, 19. yüzyılda İngiltere’de
yaygın olan ve sonraları tiyatro tarihçilerine
dönemin tiyatro oyunları ve binaları konusunda önemli bir bilgi kaynağı oluşturan
oyuncak. Araştırmacıların çoğu oyuncak
tiyatronun Londra’da 1810 dolaylarında, o
sırada sahnelenen oyunların bir anısı olarak
basılmaya başlayan oymabaskı levhalarla
ortaya çıktığına inanmaktadır. Bu levhalarda,
oyunlardaki ana karakterler tipik pozları
içinde canlandırıldığı gibi, çoğunlukla bu
rolleri oynayan oyuncuların adları ve gerçeğe
oldukça yakın portrelerine de yer veriliyordu.
Levhalardan kesilerek mukavva üstüne
yapıştırılabilen bu figürler kısa sürede
çocukların çok sevdiği bir oyuncak haline
dönüştü. Sonraları sahne dekorlarının da
verildiği levhaların tutulması üzerine, özellikle
çocuklar için diziler yapılmaya başladı.
Bunlar, bütün karakter ve dekorların kesilip
çıkarılmak üzere hazırlandığı, ayrıca
oyun metninin kısa ve çoğu zaman sansür
edilmiş bir uyarlamasını da içeren 10-20
kadar levhadan oluşuyordu.
1850’lere değin Londra’da sahnelenen
oyunların 300’den çoğu oyuncak tiyatroya
uyarlandı ve grafik ürün ticaretiyle uğraşan
100’ü aşkın firma bunlardan üretti. Popüler
resimli dergilerin ortaya çıkmasıyla, oyuncak
tiyatro resimsel çarpıcılığını büyük ölçüde
yitirdi ve 19. yüzyılın sonlarında
tiyatronun giderek gerçekçiliğe yönelmesiyle
çocukları eğlendirecek türden oyunların
sayısı azaldı.