Della Robbia, Luca

Della Robbia, Luca, tam a d ı l u c a d i
SIMONE DI MARCO DELLA ROBBIA (d. 1399/
1400, Floransa – ö. 10 Şubat 1482), Floransa
Rönesansı’mn öncülerinden heykelci. Kurduğu
aile atölyesi sırlı terra-cotta (pişmiş
toprak) eşya yapımında uzmanlaşmıştı.
Ailesinin adıyla anılan terra-cotta yöntemini
geliştirmeden önce mermerle çalışıyordu.
1431’de, belki de en önemli yapıtı olan cantoricCya (fısıldayan galeri) başladı. Floransa
Katedrali’nin kuzey sacristia’sının kapısının
üstünde yer alan yapıt 1688’de
yerinden sökülerek Floransa Katedrali Yapıtlar
Müzesi’ne taşındı. Üstünde şarkı
söyleyen, dans eden, çeşitli çalgılar çalan
kabartma çocuk figürleri bulunan panolardan
oluşan yapıt, özellikle bu figürlerdeki
saflığın ve gösterişten uzak içtenliğin betimlenmesinde
ulaşılan ustalıkla ün kazanmıştır.
Luca’nın mermerden başka önemli yapıtları
1441’de Floransa yakınlarındaki Peretola’da
bulunan Sta. Maria Nuova Kilisesi
için gerçekleştirdiği tabernaculum(*) ve
1434-57 arasında Fiesole başpiskoposu Benezzo
Federighi için gene Floransa’da bulunan
Sta. Trinata Kilisesi’nde yaptığı anıtmezardır.
Luca’nm bilinen ilk çok renkli sırlı terracotta
çalışması Floransa Katedrali’nin kuzey
sacristia’sının kapısının üstündeki, yeniden
diriliş sahnesini gösteren lünettir (1442-45).
Sanat tarihçisi Giorgio Vasari’ye göre Luca,
yaptığı terra-cotta heykelleri kalay, kurşunlu
antimon ve başka minerallerden oluşan bir
karışımla kaplayarak sırlamaktaydı. Yeniden
dirilişi, katedralin güney sacristia’sının
kapısının üstündeki daha renkli bir göğe
çıkış sahnesi izledi.
Luca’nm sırlı terra cotta’yla gerçekleştirdiği
birçok bezemenin en önemlileri Brunelleschi’nin
Pazzi Şapeli’nde bulunan yuvarlak
havari madalyonları, Michelozzo’nun
Floransa’da bulunan S. Miniato al Monte
Kilisesi’ndeki Çarmıha Geriliş Şapeli’nin
tepesi, Urbino’daki S. Domenico Kilisesi’
nin girişinin üstünde yer alan lünettir. Sırlı
tera-cotta olarak gerçekleştirdiği son büyük
yapıtı Pescio’daki Vescovile Sarayı’nda,
1472 sonrasına ait bir altar panosu olan
Luca’nm, İtalya dışında da birçok dikkate
değer yapıtı vardır. Londra’daki Victoria ve
Albert Müzesi’ndeki Anjou’lu Rene’nin
soyağacım gösteren dev boyutlu rulo ve her
ay yapılacak işleri belirten Medici Sarayı’ndan
gelme 12 adet yuvarlak madalyon
bunlar arasındadır. Ayrıca New York Metropolitan
Sanat Müzesi’ndeki “Altman” ve
“Demidoff” Madonnaları da Luca’nın dikkate
değer yapıtlarındandır.