27. yılında bir facianın anatomisi
Bundan tam 24 yıl önce, 28 Ocak 1986 günü, Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi soğuk ama güneşli bir havada uzaya gönderilecek 25. mekiğin yoğun çalışmalarıyla doluydu. Challenger uzay mekiğinin 51-L kodlu görevi, 10. uçuşu olacaktı.
İlk kez bir sivil, bir öğretmen uzaya çıkacağı için, o güne kadar gerçekleştirilen uçuşlar içinde halk tarafından en çok ilgi görenlerden biriydi 51-L…
Kötü hava koşulları nedeniyle Challenger’in kalkışı o güne kadar tam beş kez ertelenmiş ancak baskılara daha fazla dayanamayan NASA, o güne kadar hiçbir mekiği fırlatmadığı bir soğukta kalkış yapma kararı almıştı.
NASA “tehlike yok” dese de, ortada farklı görüşler de vardı. Bunlardan en ciddisi, mekiği uzaya taşıyacak yakıt tankının yalıtımını sağlayan malzeme ile ilgiliydi. İddiaya göre, O-ring adlı lastik benzeri bu malzeme aşırı sıcakta esnekliğini ve yalıtkanlığını kaybetmese de, soğukta böyle bir risk sözkonusuydu.
Ateşleme sırasında kimsenin dikkatini çekmese de, katı yakıt tankının kenarından fotoğrafta görülen siyah duman çıkmaya başladı.
Kalkışın ardından mekik yükselirken dumanların yerini aleve bırakıyordu. Uçuşun 58.8. saniyesinde katı yakıt tankından sızan gazın alev aldığı kameralarca tespit edildi.Bir göz kırpması kadar süre içerisinde, 59.3. saniyede artık alev açıkça görülüyordu. Katı yakıt tankı, dış tanka payandalarla bağlıydı.
Bu payandalardan biri, yakıt tankındaki alevlerin ısıyı 3090 dereceye çıkarmasıyla bir anda ısınıp, dayanıksızlaştı.
64.7. saniyede, dış yakıt tankında ilk alevler görüldü ve alevlerin rengi değişti. Dış tankta depolanan likit hidrojenin katı yakıt tankındaki alevlerle birleşmesi bu renk değişimine sebep olmuştu…
İçi 2 parça olan dış tankın üst tarafında oksijen, alt tarafındaysa hidrojen yer almaktaydı. Uçuşun 72. saniyesinde Challenger’ın korkunç sonunu getirecek olan zincirleme tepki başladı…
Böylece katı yakıt tankı kontrolden çıkarak savrulmaya başladı.savrulan katı yakıt tankı Challenger’ın kanatlarına çarptı ve onların alev almasına sebep oldu. Fotoğrafta okyanusun dibine dağılmış enkaz parçalarından biri görülüyordu…