DİPLOMA
DİPLOMA
DİPLOMA i. («ikiye katlanmış nesne» an-
lamında yun. k.). Bir kimsenin herhangi
bir öğrenim derecesini bitirdiğini gösteren
ve kazandığı bir hak ve unvanı belirten
resmi belge: İyi doktor olduğunu, çok par-
lak diplomalar aldığım sonradan herkesten
öğrendim (A.H. Tanpmar). Lise diploması.
Terzilik diploması, Esk. Şahadetname*
Esk. Rom. Cursus publicus’tan (resmî
taşıt) yararlanma hakkı veren izin tezke-
resi. |i Menteşeli iki bronz levhadan mey-
dana gelen asker cüzdanı veya belgesis bu
belgede, imparator tarafından askere verilen
şerefli izin (honesta missio) ile imtiyazlar ya-
zılıydı. (Aslında bu, imparator buyrultusu-
—’-rf M
fT ÎT !l
¦ -t”!-«1* J« j j,„. , . ZJ —
-i—«„i., U™
¦W*—»
¦ * **¦ ^;n”y “fc-SîCTi
Fatih William l’in .Cçınterbury^ buyrultusu
Foto. (Hraudun, Tııck and unu* {L’AROVHBB)
nun bir suretiydi; bundan yararlanan asker-
lere, yani imparator veya muhafız birlikle-
rine bağlı erlerle, Roma yurttaşlığına alınan
yedek birliklere bağlı askerlere verilirdi. Ya-
bancı takımından bazı lejyon askerleri de
bu çeşit diplomalar taşırlardı.)
— ANSİKL. Diplomalar, başlangıçta, çoğu
zaman, fildişinden yapıtmış menteşeli iki
levhadan meydana gelen cüzdanlardı; içle-
rine, sahiplerine tanınan hak ve imtiyazlar
kazılırdı. Diplomaların Geç Hitit devrinden
kalmış olduğu sanılıyor. Louvre müzesinde
bulunan bir stel üzerinde, bir rahibenin ku-
cağında ayakta duran küçük bir prensin
yanında, bir diploma görülmektedir. Çifte
levhalı konsül cüzdanlarının, dış kısımları
alçak kabartmalarla süslü diplomalar oldu-
ğu sanılıyor.
Bizans’ta patricius’larla demarkhos’ların
yanlarında taşıdıkları libeîlari’ye de diploma
gözüyle bakılabilir. Roma’da, diplomalar bi-
rer seyahat ruhsatnamesi (evictiones) veya
askerlere bazı haklar sağlayan birer belge
(bronz askerî diplomalar) olarak kullanılır-
dı. Ortaçağda hemen hiç kullanılmayan
«diploma» kelimesi, Rönesans’ta resmî ma-
kamlarca verilen belgelerin adı oldu. Bu
diplomalar kâğıt veya parşömen üzerine ya-
zılır ve ikiye katlanmazdı.
• Türkiye. İlk ve orta öğretim diplomaları
yanında en önemli olanlar yüksek öğretim «li-
sans» ve «lisans üstü» diplomalardır. Gerek
lisans gerek lisans üstü diplomalar, her yük-
sek Öğretim kurumunun kendi yönetmeliğin-
deki hükümlere göre verilir. Meselâ, tstan-
bul üniversitesi Hukuk Fakültesi Lisans
öğretim ve imtihan talimatnamesinin 33.
maddesine göre, bütün imtihanları başarı ile
verenler Hukuk fakültesi lisans diploması
alırlar.^ Bu diplomaların derecesinin tayinin-
de, öğrencinin aldığı «pekiyi» ve «orta»
noılar arasında fark bulunur. Fark «pekiyi»-
ler lehine ise derece «pekiyi», «ortalar» le-
hine ise «orta» olur. Diğer hallerde ise, dip-
loma derecesi «iyi»dir (md. 34).
Aynı şekilde İktisat fakültesinin yönetmeli-
ğine göre, bütün derslerin imtihanlarını ba-
şarı ile veren öğrenci, 18. maddeye göre
lisans diploması alır. Diploma derecesinin
tayininde bu fakültede de yukarıdaki hü-
kümler uygulanır.
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim
ve İmtihan yönetmeliğinin 24. maddesine gö-
re, yönetmelikte belirtilen derslerin imtihan-
larını başaran öğrencilere temmuz ayının ilk
yansında merasimle yemin ettirilerek «Tıp
doktoru» diploması verilir. Lisans üstü dip-
lomalara gelince; bunların en klasik ve Ö~
nemli olanı doktora diplomaları’dır. Belirli
fakültelerde lisans öğrenimini tamamlamış
olan öğrenciler, yine her fakültenin yönet-
meliğinde belirtilmiş şartları yerine getirerek,
doktora diploması alırlar. (Bk. DOKTORA.)
¦ Diplomalı sıf. Diploması olan: Diploma¬lı terzi.
¦ Diplomasız sıf. Diploması olmayan. [| Diplomalı olmayı gerektiren bir meslekte diploması olmadığı halde çalışan: Diploma-sız hemşire. (LM)
Diploma Leopoldinum, Leopold I tara¬fından 1691’de yayımlanan ve Transilvanya’- mn başlıca hak ve hürriyetlerini garantile¬yen belge. Bu belge uyarınca, din hürriye¬ti tanınmış, hükümdarların yapmış oldukları bağışlar korunmuş; vergilerin artırılmaması ve yabancıların kamu hizmetlerinden uzak-laştırılması kabul edilmişti.