Âşıkpaşazade

Âşıkpaşazade
Türk tarihçisi (Amasya 1393’e doğru-İstanbul 1481’e doğru). Yaşamı konusunda bilinenler sınırlı olduğu gibi, doğum ve ölüm tarihleri de tartışmalı olan Âşık Paşa’nın (asıl adı Derviş Ali ‘Aşık?dir), Âşık Paşa’nın torununun oğlu olduğu için Âşıkpaşazade adıyla ün saldığı, gençliğinden başlayarak oldukça hareketli bir yaşam sürdüğü bilinir: Yıldırım Bayezit’in oğulları arasındaki taht savaşına tanık olmuş, Üsküp’te sancak beylerinden İshak ile akınlara çıkmış, Murat ll’nin Belgrad (1434-1438) ve Kosova seferlerine (1448) katılmış, İstanbul’un fethinden (1453) sonra İstanbul’a yerleşmiştir. Fatih’in oğullarının Edirne’deki sünnetdüğününde bulunduğu (1457), aynı yıl yeniden Üsküp’e gittiği de bilinmekte, ömrünün daha sonraki yıllarını fstanbul’da dervişçe geçirdiği sanılmaktadır. Âşıkpaşazade, 1476’da yazmaya başladığı, gerek çağında, gerek kendinden sonra gelenlerin pek önemli bulmadıkları tarihiyle (Âşıkpaşazade Tarihi ya da Teva- rih-i Al-i Osman; İstanbul’da 1914’te, Leipzig’de 1929’da yayınlandı) tanınır. Günümüzdeyse, yapıtının Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemiyle ilgili temel kaynaklardan sayılması bir yana, konuşma diline yakın, süsüz, akıcı anlatımıyla, Türk dili ve edebiyatı tarihinin başlıca yazarlarından sayılmaktadır.