Amasya (il)

Amasya (il)
Karadeniz IBölgesi nin,!Orta Karadeniz bölümünde il. Yüzölçümü 5 520 km2, nüfusu 1990 sayımına göre 357 191, merkezi Amasya kenti olan Amasya ilinin 7 ilçesi vardır: Merkez, Göynücek, Gümüşhacıköy, Hamamö- zü, Merzifon, Suluova, Taşova. Doğuda Tokat, güneyinde Yozgat, batıda Çorum, kuzeyde Samsun illeriyle sınırlı olan Amasya ilinin yüzey şekilleri bakımından dikkati çeken özelliği, il topraklarını bir baştan bir başa geçen Yeşilırmak ve kolları boyunca dar boğazlar ile ovaların almaşarak birbirini izlemesidir. Bunun en güzel örneği, il merkezinin bulunduğu vadi ile yanıbaşındakiıovadır. Merzifon ovası, Suluova ve Taşova adı verilen ovalar, hep vadilerin genişlediği kesimlerdedir. İlin en yüksek noktasını Amasya kentinin kuzeyinde yükselen Akdağ oluşturur (2 062 m).Amasya ilinde görülen iklim, mevsimler arasındaki ısı farkları az ve her mevsimi yağışlı Karadeniz kıyı ikliminin, karasal etkilerle değişikliğe uğramış bir biçimidir. Amasya kentinde bulunan meteoroloji istasyonunun yaptığı gözlemlere göre, en soğuk ayın ortalama sıcaklığı 3,2 °C, en sıcak ayınki ise 23,9 °C’tır. Günümüze kadar kaydedilen en düşük sıcaklık-11,8 °C, enldüşük sıcaklık) ise 43,2°Ctır. İl merkezinde yıllık yağış|orta- lama olarak 412 milimetredir. Amasya’ya göre daha yüksekte bulunan Merzifon’da değerler daha farklıdır. En soğuk ay ortalaması 1,3 °C; en sıcak ay ortalaması 21,4 °C; bugüne kadar raslanan en düşük sıcaklık – 20,5 °C (28.12.1953); en yüksek sıcaklık 41,9 °C (18.7.1962). Amasya’nın can damarı Yeşilırmak’tır. İlin aşağı yukarı bütün suları bu ırmakta toplanır. Yalnız, kuzeybatıda bulunan küçük bir kesimin suları il dışından geçen Kızılırmak’a gider. Yeşilırmak’ın önemli kollarından olan Tersakan çayı ve Çekerek suyu, Amasya il sınırları içinde Yeşilırmak’a kavuşur. İlde önemli göl yoktur. Küçük ama çevre güzelliğiyle dikkati çeken Borabay gölü, son yıllarda turistik önem kazanmaya başlamıştır. Amasya ilinde yüzeyin beşte biri ormanlarla kaplıdır. İlin yüksek kesimlerinde yer yer sarıçam, karaçam, kalyın ve meşe ormanları görülür. EKONOMİ Amasya ilinde halkın başlıca geçim kaynağı tarımdır. Ekili alanların yüzde 85’ini kaplayan tarla ürünleri içinde ilk sırayı buğday alır. Sanayi bitkilerinden şekerpancarı ve tütün önemlidir.Tütün, ilin Taşovaikesiminde, şekerpancarı zeminin uygun olduğu hemen her kesimde ekilir. Amasya her şeyden önce bir meyve ve sebze yetiştiriciliği merkezidir. Çeşitli meyveler arasında elma başta gelir: İlin adını taşıyan elma türü (Amasya elması) ün yapmıştır. Ağaç sayısı bakımından ikinci sırada şeftali gelir, ilde özellikle koyun ve keçi yetiştirilir. Büyükbaş hayvan sayısı bunlara göre azdır. Ayrıca ipekböcekçili- ği ve arıcılık yapılır. Yeraltı gelir kaynaklarının başlıcası, ilin kuzey sınırı üstündeki Çeltek linyit yataklarıdır. İlde başlıca sanayi kuruluşu Suluova’daki Amasya Şeker Fabrikası’dır. Amasya ve Merzifon kentlerinde de tarım araçları yapım ve onarım atelyeleri vardır. ULAŞIM İli boydan boya aşan Samsun-Sivas demiryolu Amasya’yı komşu illere bağlar. Ayrıca karayolları da bakımlı ve dört mevsimde ulaşıma açık olabilecek kadar düzgündür.