Namık Kemal’in ölümü / 02 Aralık 1888

Namık Kemal, Tanzimat devrinin şairi ve edibi, bu devrin en faal kişilerinden biriydi. Asıl adı Mehmed Kemal’dir. Namık Kemal’in düzenli bir mektep eğitimi görmediği, aldığı özel derslerle yetiştiği bilinmektedir. Henüz 12 yaşındayken ilk şiirlerini yazan Namık Kemal’e, “Namık” mahlasını Binbaşı Eşref (Paşa) vermiştir. Mutasarrıf (vali) olarak bulunduğu Sakız’da, 48 yaşında ölen Namık Kemal’in cenazesi, vasiyeti üzerine Bolayır’a getirilmiş, Süleyman Paşa türbesi haziresine gömülmüştür.

İstanbul’da, Çemberlitaş ile Kapalıçarşı ve Cağaloğlu arasında bulunan Nuruosmaniye Camii’nin yerinde daha önce Şeyhülislam Saadeddin Efendi’nin hanımının bina ettirdiği, Fatma Hatun Mescidi bulunmaktaydı. Yapımına 1748’de, Sultan Birinci Mahmud Han zamanında başlanmış ve Sultan Üçüncü Osman zamanında cami tamamlanmıştır. Cami için, Osmanh’mn nuru veya Osman’ın nuru manasına gelen “Nuru Osmaniye” ismi kullanılmakla beraber Osmaniye Camii de denilmektedir. Mimarı Mustafa Ağa, yardımcısı da Simon Kalfa’dır. Barok üslupla yapılan cami, klasik üslubun dışında, Osmanlı mimari üslubunun değişimini gösteren önemli bir sanat şaheseridir. Cami; medrese, kütüphane, imaret, sebil, türbe ve çeşmeyle civarındaki dükkan ve hanlardan oluşan külliyeyle bütünlük içindedir.

ikinci Dünya Savaşı başladığında Japonya’nın, Al- manya ve İtalya ile ittifak kurması, ABD’yi tedirgin etmişti. Bu sebeple ABD, ülkesinde bulunan Japon varlıklarını dondurmuş, petrol ve savaş malzemelerinin gönderilmesi yasaklamış; 1941’e gelindiğinde, Japonya ile olan bütün malî ve ticarî ilişkilerini kesmişti. Japonya, buna cevap olarak saldırı kararı aldı. Japonya’mn, Oahu Adası’ndaki (Hawaii) Pearl Harbor’da bulunan ABD’nin deniz üssüne düzenlediği saldırı, savaşta tarafsız kalmak isteyen ABD’nîn savaşa girmesine sebep olmuştur. Pearl Harbor baskını, savaş stratejisi bakımından, hava gücünün deniz gücüne üstünlüğünü kanıtlayan bir operasyon olarak tarihe geçmiştir.

Bilim adamları, insanın genetik yapısıyla büyük benzerlikler taşıyan, bir milimetre boyundaki bir kurtçuğun genetik kodunu deşifre ettiler.

Kudüs Osmanlı idaresinden Çıktı / 09 Aralık 1917

Mukaddes İslam beldelerinden biri olan Kudüs’ün ehemmiyeti, Mescid-i Aksa’nın yani üç mukaddes İslam mabedinden İkincisinin burada bulunmasından kaynaklanmaktadır. Miladi 638 yılında Hazret-i Ömer (r.a.) tarafından fethedilen Kudüs, 88 yıllık bir Haçlı işgali dışında daima bir İslam beldesi olmuştur. Kudüs şehri, Eyyubî ve Memltik idaresinden sonra 1516 yılında Osmanlı idaresine girmiştir. Kudüs’ün, Birinci Dünva Savaşı sürerken İngilizler tarafından işgaliyle Osmanlı idaresindeki 400 yıllık huzurlu ve adaletli devri sona ermiştir. Böylece, Kudüs’teki yaklaşık 1200 yıllık İslam hâkimiyeti de bitmiştir.

İslam âleminin büyük astronomu ve kelam âlimi Ali Kuşçu, Semerkand’da doğmuş ve yetişmiştir. Rasathane müdürlüğü, elçilik gibi görevlerinin yanında, birçok eser yazmıştır. Fatih Sultan Meh- med Han tarafından İstanbul’a davet edimiş ve Ayasofya Medresesi’ne müderris olarak tayin edilmiştir. İslam bilim ve tekniğinde, astronomi ve matematik sahalarındaki gelişmelere büyük katkısı bulunan Kuşçu, İstanbul’da vefat etmiş, Eyüp Sultan Kabristanlığı’na defnedilmiştir.

İbrahim Müteferrika, 1726’da matbaacılığın gerekliliği, önemi ve faydası üzerine Vesîletü’t-Tıbâ‘a adlı bir ri- sale yazarak Damat İbrahim Faşa’ya takdim etmiştir. Damat İbrahim Paşa, bu matbaa kurma talebini uygun bulmuş ve çalışmaları teşvik etmiştir. Kitap basmanın şeriata aykırı olduğu iddiasıyla âlimlerin basımevi açılma- sına karşı çıktıkları iddiası ise doğru değildir. Ulemadan böyle bir direnme geldiğini gösteren hiçbir delil yoktur.

Şeyhülislam Abdullah Efendi fetvayı hemen vermiş, ulemadan on bir kişi ilk kitabın başına takrizler yazmışlardır. Matbaanın tashih işlerine bakmak üzere ulemadan dört kişi tayin edilmiştir. Fetvada ve fermanda sadece “Ulûm-ı Âliye”, yani dinî ilimler dışındaki mevzulara dair kitapla- nn basılacağından söz edilmiştir.

Gülhane Askerî Tıp Mektebi (Okulu)’nin Açılışı / 30 Aralık 1898

1827’de, Sultan İkinci Mahmud zamanında kurulan tıbbiyenin yetersiz görülmesi üzerine yeni bir hastane kurulması için çalışmalar başlatıldı. “Gülhane Serîriyyât Hastahanesi” adıyla açıldıktan sonra büyük ilgi gören 151 yatak kapasiteli hastane, bir hafta içinde tamamen dolmuştur. İlk kurulduğunda dâhiliye ve hariciye olarak iki kliniği vardı. Daha sonraları, hastanenin kurucularından Dr. Robert Reider’e tercümanlık yapmakla görevlendirilen Raşid Tahsin tarafindan, üçüncü olarak sinir kliniği kurulmuştur. Raşid Bey, ülkemizde ilk olarak nöropsikiyatri servisini tesis etmiş ve elektroterapi derslerini başlatmıştır.

İlk Mizah Dergisi Diyojen Yayınlandı / 23 Aralık 1869

İlk mizah dergisi, Teodor Kasap’ın kadroya Namık Kemal’i de alarak çıkardığı “Diyojen” olmuştur. Dergi, adını iki bin yıl önce Sinop’ta doğmuş ünlü filozof “Diyojen “den almıştır. Tarih ve kültürümüze aykırı yayınlarından dolayı sık sık kapatılan Diyojen düzenli olarak basıla- mamış, iki sene ayakta kalmıştır.