Etnik bileşim. 1

990 verileriyle ABD’nin yerli halkının nüfusu toplam 1,9 milyondan biraz fazladır. Bu halkların büyük çoğunluğunu oluşturan Kızılderililerin yakla­ şık yarısı, 300 kadar rezervde (Kızılderililere ayrılmış alanlar) ya da yakınında yaşarlar. Çiftçilik ve hayvancılı­ ğın yanı sıra, çömlekçilik, halı dokumacılığı ve sepet örme, gümüş üstüne kuyumculuk, boncuktan kenar süsü yapma vb. el sanatlarıyla geçimlerini sağlarlar. Rezervlerin çoğu Arizona, New Mexico, Utah, Güney Dakota, Washington ve Montana’dadır. Rezervler dışındaki Kı- Ülkenin önde gelen tatil merkezlerinden Miami Beach, batıda Biscayne koyu ve Miami’yle, doğuda da Atlas okyanusuyla sınırlanmış dar bir ada üstünde yayılır. Üstünde kentin geliştiği bu adanın büyük bölümü yapaydır: XX. yy’ın başlarında, tarıma elverişli toprak elde etme amaçlı bir tasarımın bir parçası olarak yaratılmıştır. ABD 365 (Solda) New York Limanı’nın girişindeki ünlü Özgürlük Anıtı. 1886’da Fransa ‘dan AB D’ye bir armağan olarak sunulan bu büyük heykelin yükseldiği ada ve yakınındaki Ellis adası (eskiden büyük bir göçmen limanıydı), ulusal anıt olarak korumaya alınmıştır. (Altta) Mardi-Cras şenliklerinde eğlenmek için New Orleans’a her yıl yüzbinlerce ziyaretçi gelir. zılderili nüfusunun yarısı özellikle kuzey, iç, batı eyaletlerinde ve Alaska’da, genellikle kentlerde yaşar. Toplam nüfusun yaklaşık % 12,1 ‘ini (29 986 060 nü­ fus; 1990) aşağı yukarı tümü eski kölelerin torunları olan Afrika kökenli Amerikalılar (Bk. AMERİKALILAR, SİYAH) oluşturur. Yarısından biraz çoğu güney ve gü­ neydoğu eyaletlerinde yoğunlaşmıştır. Geri kalanlar özellikle kuzeydoğu, iç kuzey ve Büyük Okyanus kıyısı eyaletlerinin kent merkezlerinde yerleşmişlerdir. Kuzeydeki sanayi merkezlerinden kaçma biçiminde geli­ şen 1980’lerdeki “siyah göç”, Güney ve batıdaki büyük kentler çevresine olmuştur. Amerikalıların büyük çoğunluğu ABD’ye dinsel ve siyasal özgürlük, ekonomik fırsatlar dolayısıyla göçmüş AvrupalIların torunlarıdır. Amerika’nın sömürgeleştirilmesi döneminde göçmenlerin çoğu Britanya Adaları’ndan gelerek doğu kıyıları boyunca, Fransızlar da St. Lawrence vadisinde yerleşmişlerdir. İlk büyük göç dalgasında, 1820’den 1860’a kadar 5 milyonu aşkın “Yeni Amerikalı” gelmiş bunların da % 90’ı İngiltere, İrlanda ve Almanya kökenli olduğundan, XIX. yüzyılın ortalarında, kıyıdan kıyıya ABD’ye Batı Avrupa uygarlığı ve görenekleri damgasını vurmuştur. ABD’de Ayrılık Savaşı’ndan (iç savaş) sonra, göç olayı çarpıcı biçimde arttı. 1860-1920 arasında yaklaşık 29 milyon göçmen geldi. Ayrıca, göçmenlerin bileşimi de oldukça değişmişti; çoğu Rusya, Polonya, Balkanlar ve İtalya gibi Doğu Avrupa ve Güney Avrupa’dan gelmiş­ lerdi. Daha önceki göçlerin büyük bölümün tersine, bunlar doğu eyaletlerinde ya da Michigan ve İllinois gibi sanayileşmiş ortabatı eyaletlerinde kalarak, batıya doğru ilerlemeyi sürdürmek yerine, genellikle kentlere yerleştiler. Gene aynı dönemde, sayıları gün geçtikçe artan Asyalı (özellikle Çinli ve Japon) göçmenler Büyük Okyanus kıyılarına ve Hawaii’ye yerleştiler. Bunlar, egemenliği tartışılmaz Batı Avrupa kökenli toplulukları­ nın içinde, kendi dışa kapalı çıkar alanlarını kurmayı denediler. Bu arada, “beyaz” göçmenler de, önceden gelmiş Batı Avrupalı ırklarla önemli ölçüde kaynaşarak, “Amerikan eritme potası” diye adlandırılan akımı baş­ lattılar. Parasız resmî okul sistemi de bu kaynaşma yöntemini kolaylaştırdı. Ancak, siyahların çoğunun yaşadı­ ğı ülkenin güney kesiminde, XX. yy’ın ortalarına kadar ırk ayrımı sürdü: Irk ayrımı gerçeği, günümüzde bir öl­ çüde azalmış olmakla birlikte, ciddi ulusal sorunlardan biridir. ABD’deki İspanyol kökenlilerin toplam nüfusu 22 354 059’dur (1990). 1980-1990 arasında İspanyolların nüfusu % 53 oranında artmış ve % 107,8 oranıyla artan Asyalı nüfustan sonra İspanyollar en çabuk yayılan ikinci etnik grup haline gelmişlerdir. Güney Teksas’ta, New Mexico’da, Arizona’da ve Güney Kaliforniya’da yaşayan nüfusun önemli bir yüzdesi Meksika kökenlidir. Her yıl, çoğu yasadışı yollardan daha binlercesi ABD’ye giriş yapmaktadır. Bunun başlıca nedenleri Meksika’daki aşırı nüfus yoğunluğu ve ABD’deki daha büyük fırsatlardır. Bu yasa dışı göçmenler, yalnızca sınır boyu 366 ABD Bu dev boyutlu petrol arıtma tesisi New Jersey’de, Perth Amboy yakınında yeralır. 1870 yıllarından bu yana, Bayonne’u John D. Rockfeller tarafından çalıştırılan bir petrol boruhattının bitim noktası olunca, eyaletin bu kesimi, ülkenin petrol arıtma merkezlerinden birine dönüşmüştür. kentlerinde yerleşmekle kalmayıp, iç kesimlere, özellikle kent alanlarına göçerler. Doğu eyaletlerine ayrıca, Orta Amerika ve Antil adalarından, özellikle Porto Riko ve Küba’dan çok sayıda İspanyolca konuşan göçmen gelmiştir: Bunların çoğu kentlerde, özellikle New York ve Miami’de yaşarlar. Din. Amerikalıların yaklaşık % 56’sını çok sayıda alt gruba (vaftizler, methodistler, lutherciler, presbiyteryenler, vb.) ayrılan protestanlar oluşturur. İkinci büyük din topluluğu, toplam nüfusun yaklaşık % 28’ini oluşturan katoliklerdir. Çok daha küçük oranlı iki öbek de ortadokslar ve Yahudilerdir (% 2). Buddhacılık, Hindu dini, İslâm gibi dünyadaki öbür büyük dinlerin ve özellikle Afrika kökenli bazı kabile dinlerinin temsilcilerinin sayısı çok azdır