Doğal kaynaklar

ABD tarımı son derece verimlidir: Bir- 362 ABD □ □ □ Kış buğdayı □ Çiftlik hayv. ve yemlik tahıl İlkbahar buğdayı Karma çiftçilik AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ TARIM VE MADENLER □ n Meyveler, sebzeler Al Alüminyum Li Kurşun • Sulu tarım A Asbest Mg Magnezyum Ag Yarıtropika! meyveler, sebzeler Be Berilyum . Mn Manganez S Cr Krom Hg Cıva Sn Büyük hayv. çiftlikleri . + Kömür A Mika Ti Tarım yapılamayan Co Kobalt Mo Molibden Tu topraklar Cu Bakır O Doğal Gaz U Au Altın Ni Nikel V I000 km Fe Demir cevheri ü Petrol Zn Pb Lityum □ Kuvars Zr Tuz Gümüş Kükürt Kalay Titanyum Tungsten Uranyum Vanadyum Çinko Zirkonyum mm Geniş buğday tarlaları (fotoğrafta Washington eyaletinde bir buğday tarlası görülmektedir), ülke topraklarının 23 002 000 ha’ını kaplar. Bu tarlalarda yılda 1 799 000 kile saf buğday elde edilir (1978). ABD’de buğday, mısır, soya fasulyası ve yemlik bitkilerin ardından en değerli dördüncü toprak ürünüdür. ABD 363 çok ürün, gereksinmelerden fazla yetiştirilerek dışsatı­ ma yöneltilir. ABD’nin üçte ikilik doğu kesiminin büyük bölümü tarıma elverişlidir. Batı toprakları genellikle otlak olarak kullanılırsa da, tarıma elverişli geniş alanlar da vardır. Körfez kıyıları boyunca, batının sulanan alanlarında ve doğuda kentler yakınında çeşitli meyve ve sebze ile pirinç ve şekerkamışı dahil uzmanlaşılmış ürünler yetiştirilir. Güneydoğu eyaletlerinde ve batıdaki bazı sulanan topraklarda pamuk, Atlas okyanusunun kıyı ovasında ve Apalaş dağlarının doğu kesiminde tütün, yerfıstığı ve çeşitli tahıllar, kuzey eyaletlerinde günlük bitkiler ve ovalarda mısır, buğday ve soya fasulyası ülkenin başlıca ürünlerini oluşturur. Büyükbaş hayvanların toplam sayısı 100 milyon sığırı aşar; ayrıca ülkede milyonlarca domuz ve koyun, yüzlerce milyon tavuk ve hindi de beslenir. Ama hayvancı­ lığın ülkeye dağılışı, iklim farklılıklarına bağlı olarak, dengesizdir. Ülkenin yağışlı yarısında her 193 km2’de yılda 500 kadar inek beslenirken, yarı kurak ve kurak batı yarısında her 40 km2’de 100 hayvandan az beslenir. Ticari yönden değer taşıyan ormanlar, özellikle kuzeybatı, kuzey ortabatı ve güneydoğu eyaletlerinde 2 000 000 km2/den fazla bir alana yayılır. Bu ormanlardan kerestenin yanı sıra kâğıt hamuru, reçine ve akçaağaç şurubu, vb. elde edilir. Yılda kesilen ağaç miktarı, genellikle yeni yetişmiş ağaçlardan azdır; ama su ve toprak aşındırmasının yolaçtığı yitimler, tehlikeli bir durum almaya başlamıştır. Bununla birlikte, son yıllarda, kullanılmış kâğıtları yeniden işleyip yenileme yöntemlerinin artması, kâğıt hamuru tüketimini, dolayısıyla da orman kesimini azaltmaktadır. Su kaynaklarının kullanımında tarih boyunca deği­ şiklikler olmuştur. Önce, taşımacılık için duyulan gereksinim, XIX. yy. başlarında doğu eyaletlerinde Erie kanalı gibi kanalların yapımına yolaçmış, daha sonra, özellikle Mississippi ırmağı boyunca, su baskınlarını denetim alNew M exico’daki Taos, Pueblo Kızılderililerinin yerleşim alanlarından biridir. Biri dört katlı, öbürü beş katlı bu köy topluluğunun malı iki yapıda, yaklaşık 1 800 kişi barınır: Pueblolar, geleneksel kültürlerini korumayı sürdürmektedirler. tına alma dönemi başlamıştır. Bunun ardından, XX. yy’ın başlarından sonra, batıda sulama sistemlerinin büyük ölçüde geliştirilmesi dönemi yaşanmıştır. En son, 1930’lardan başlayarak hidroelektrik santrallarını geliş­ tirmeye yönelik bir dönem gelmiştir. Günümüzün baş­ lıca ilgi odağı, su kirlenmesini denetim altında tutmaktır. Gelecekte yeraltı sularını kullanım için aşırı derecede çekmenin engelleneceği bir dönemin gelmesi beklenmekedir. Maden üretimi, GSMH’nin % 5’inden azını oluştur- ı Chicago’da dünyanın en yüksek yapılarından bazıları bulunur. John Hancock Merkezi’nin ikiz kulesinin gözlem kulesinden, ziyaretçiler dört eyaletin (Illinois, İndiana, Michigan ve Wisconsin) bazı kesimlerini görebilirler. Fotoğrafta arka planda görülen Michigan gölüdür. 364 ABD AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ NÜFUS SIKLIĞI K m 2’ye düşen insan 200 100 50 10 o masına karşın çok önemlidir. Maden açısından hiçbir ulus kendi kendine yeterli değildir ve ABD’de pek çok yeraltı gelir kaynağı bulunmasına karşın, birçok metalin iç üretimi talebi karşılamadığından, dışalım yapmak gerekmektedir. Ayrıca, fosil yakıt sıkıntısının yüksek dü­ zeyde taleple birleşmesi. ABD’yi ciddi ekonomik sorunlarla tehdit etmektedir. Güneş enerjisi, jeotermal enerji ve rüzgâr enerjisi gibi seçenek enerji kaynakları, henüz emekleme evresindedir