BULAŞIK MAKİNASI

BULAŞIK MAKİNASI; Aim. Geschirrspül- maschine, Fr. Machine a Faire la vaisselle, İng. Dish-washer. Mutfakta veya yemekte kullanılmış kap kaçağı yıkamak için yapılmış bir makina. Lokanta ve yemekhaneler için yapılan ilk bulaşık ma- kinaları, kirli bulaşıkları hareketli bir kayış veya döner bir sepet üzerinde sıcak su fıskiyelerinin altından geçirme usûlüne göre çalışıyordu. Modern bulaşık makinalarında bu işlem tam tersi uygulanır. Yâni kirli kaplar hareketsiz bir sepete dizilip, alttan ve üstten döner fıskiyelerle su fışkırtılır. Makinanın dış yüzü ile içi arasındaki boşluk ses ve ısıya karşı izolasyonu sağlayan bir madde ile doldurulur Ön yüzdeki kapak, yukarıdan aşağıya doğru açılarak raylar üzerinde duran sepetlerin dışarıya çekilmesini sağlar. Makina çalışırken kapı açıldığında bütün devreleri kesen bir mikroşalter vardır. Bulaşık makinaları için gerekli su, musluktan bir hortumla alınır. Kirli su, bir hortum ve pompayla dışarı atılır. Kullanılan suyun miktarı, makinanın büyüklüğüne ve seçilen yıkama programına göre 13 litre ile 110 litre arasında değişir. Evlerde kullanılan makinalar 60-70 dereceye kadar ısıttıkları su ile yıkama yaparlar. Isıtıcının gücü 1800 ile 2750 watt arasında değişir. Ayrıca ısıtıcının çalışmasını denetleyen bir termostat vardır. Bulaşık makinasmda fıskiye kollarına su basan ve kirli suyu boşaltan iki pompa bulunur. Bâzı makinalarda pompalar ayrı motorlar tarafından çalıştırılır. Makinaların üzerinde yıkanacak bulaşığın türüne göre düğmeler ve anahtar vardır. Yıkama ve durulama suyu döner kollarla hem alttan hem üstten fışkırtılır. Deterjan ve parlatıcı madde, konuldukları bölmelerden otomatik olarak alınır. Ma
kinanın bir bölümüne suyun sertliğini gidermek için tuz konur. Kapısında bulunan bir zamanlama düğmesi, seçilen programı otomatik olarak yönetir. Program anahtarı dışarıya çekildiğinde makina çalışır, ileri itince durur. Otomatik bulaşık ma- kinaları ilk defa 1940’ta ABD’de üretilmiştir. Bulaşık makinaları kullanılırken, tıka basa dol- durulmamalıdır. Zira çok doldurulmuş makinada temizlik tam olmaz. İki veya üç yıkamadan sonra makinanın filtresi temizlenmelidir. Uzun süre kullanılmayacak olan makina, iyice kurulandıktan sonra kapağı biraz aralık bırakılmalıdır. Motora zarar vermemek için çalışırken kapağı açılmamalıdır.
BULDOZER; Aim .Bulldozer (m), Fr. Bulldozer (m), İng. Bulldozer. Toprak tesviyesinde kullanılan paletli bir iş makinası. Dozer olarak da bilinir. Ön tarafından düşey doğrultuda aşağı yukarı hareket edebilen güçlü bir uzun kepçe vardır. Buldozer bu kepçenin alt tarafındaki kesici bıçakla toprağı parçalar ve kazıyarak kaldırır. Kaldırılan toprağı kepçesi vâsıtasıyla ileri doğru iterek sürükleyebilir. Kepçe hareket hâlinde yukarı konumda dururken toprak yüzeyini kazımak için bir miktar aşağıya indirilir. Kepçenin hareketi daha önceleri çelik kablolar vâsıtasıyla sağlanırdı. Bugün ise yaygın olarak hidrolikle tahrik edilmektedir. Kepçenin, buldozerin hareket yönüne olan konumuna göre dik ve eğik tipleri vardır. Yan dozer denilen, eğik tipte, kepçeye sâhip buldozerlerde kazıyıp sürüklenen toprak kepçenin eğik tarafından yana atılarak toprağın ön tarafta yığılması önlenir. Günümüzde kullanılan gelişmiş tiplerde bıçağın buldozerin hareket yönüne göre konumu istenildiği gibi değiştirilip ayarlanabilmektedir. Ağırlıkları 4- 401 arasında değişen buldozerler, güçlü bir (50-700 BG) dizel motorla donandığından yüksek bir itme ve çekme gücüne sâhiptir. Yol yapımı veya tarla açma gibi çeşitli toprak tesviye işlemlerinde kullanılır. Silindir ve benzeri diğer iş makinalarının çekilmesi gâyesiyle de kullanılabilir. Engebeli arâzilerin düzeltilmesi için çok elverişlidir. Toprak üzerindeki engebeleri, kazıyıp kaldırılan toprağı sürükleyip yayarak ve çukur yerleri doldurarak toprak yüzünün kabaca düzeltilmesini sağlar. Buldozerlerle toprağın sürüklenerek taşınması ancak 20-30 m gibi yakın me- sâfelerde iktisâdî olarak yapılabilir. Günümüzde yol yapımında buldozerlerin daha gelişmiş bir tipi olan grayderler, geniş olarak kullanılmaktadır. Bunlar lastik tekerlekli büyük boy araçlar olup, paletli grayderlerin saatte 10 km hızlarına karşılık, bu araçlar saatte 50 kilometreye varan hızlara çıkabilirler. Bu dev tekerlekli yüksek araçların kepçeleri alt taraflarında bulunur. Saatte 50 tona kadar malzemeyi kaldırarak taşıyıp dağıtabilirler.