EL ÇATLAMASI

EL ÇATLAMASI; Alm. (Schrumpf-), (Trocken)
riss (m), Fr. Gerçure (f) de la main, İng.
Hand cracking. El ve ayak derilerinin yarılması.
Bilhassa kuru ciltlerde, soğukla fazla teması olanlarda
daha sık görülür. İlk önceleri ince ince olan
yarıklar zamanla büyür. Sık sık kanar. Çatlak yerlerin
soğuktan temâsınm kesilmesi, ıslak bırakılmaması,
ilk alınacak tedbirlerdir. Küçük bir şişeye
limon sıkılıp, üzerine iki misli gliserin konup
çalkalanır. Gece yatarken çatlak yerler bununla
oğulur. Çatlaklar geçene kadar parfümlü bir el
kremi kullanılmamalıdır. Çünkü parfümün ilâveten
tahriş edici bir etkisi olabilir.
Eller sıcaklık ve mevsim değişikliklerine, kimyasal
maddelere, darbelere, mikroplara, sık olarak
maruz kaldığı için bakımı önemlidir. Nitekim İslâmiyette
de yemekten önce ve sonra el yıkamak
önemli bir sünnettir. Hadîs-i şerifte; “Yemekten
evvel elleri yıkamak yoksulluğu, yemekten sonra
yıkamak ise günahları giderir.” Diğer bir rivâyette,
“Yemekten evvel ve sonra elleri yıkamak
fakirliği yok eder.” buyrulmuştur.
Eller temiz ve mikropsuz olmalıdır. Deterjan
ve suyun el temizliğinde sık kullanılması cildin üst
tabakasını harap eder ve çatlaklara yol açabilir. Bâzı
ciltler çatlamaya müsâittir. Hattâ bâzı vak’alarda
ağrılı çatlaklar meydana gelebilir. Elleri yıkarken
ılık su ve basit bir sabun kullanılmalıdır. Eller
kuru bir havluyla (parmak araları ile birlikte) tamâmen
ve nâzik bir şekilde kurulanmalıdır. Korunmasız
ellerin temizlikte kullanılan kimyâsal
maddelere hattâ şampuana mâruz kalması çatlamayı
arttırır. Bu tip maddeler üretici firmanın tavsiyesinden
fazla bir dozda kullanılmamalıdır. Çıplak
eller terpentin, tuz ruhu, petrol ve kuru temizleme
sıvıları gibi çözücülerden korunmalıdır.
Elleri korumak için plastik eldivenler kullanılabilir.
Fakat bâzı kimselerde bunlar allerji yapabilir.
Bu şahıslar plastik eldiveni bir bez eldivenin
üzerine giymelidir veya eldiveni 10-15 dakikadan
fazla kullanmamalı, eller terleyince çıkarmalıdır.
Eldivenin içine sabun, su, deterjan
geçmemeli, geçtiyse çıkarılıp kurutulmalıdır. El-’
lerin kirlenmesine sebeb olan işlerde de eldiven veya
koruyucu bir krem kullanılmalıdır.
El çatlaması bâzı deri hastalıklarında da meydana
gelebilir. Sedef hastalığı, kontakt dermatit,
kimyasal maddeler çatlaklara yol açan sebeplerdendir.