PERLİT

PERLİT; Aim. Perlit (m), Fr. Perlite (m), İng.
Perlite. Magma veya yoğun lavın âni soğuması ile
meydana gelen, inci görünümünde küçük parçalara
ayrılmış, granit bileşimine benzer tabiî bir cam.
Perlite inci taşı da denir. Gri ve yeşilimsi olanları
meşhurdur, fakat kahverengi kırmızı ve mavinin
çeşitli tonlarında olanları da vardır. Parlaklıkları incimsiveya yağımsı gibidir. Perlit 1950 yıllarına kadar
ticarî bir önem taşımıyordu. Fakat 1950’den
sonra çok önem kazandı. Kırılmış perlit, yumuşatma
sıcaklığına yaklaşık 800-1000°C kadar hızla
ısıtılırsa içinde bulunan % 3-4 oranındaki su buharlaşarak
perliti patlatır. Patlatılmış perlit, hacmi
patlatılmadan önceki hacminin 20 misli olur. Böylece
yoğunluğu oldukça düşük bir malzeme elde
edilmiş olur. Tabiî perlitin sertliği 4,5, yoğunluğu
2,2 ile 2,4 g/cm3 arasındadır.
Parlatılmış perlit Türkiye’de 1970’li yıllarda
kullanılmaya başladı. Türkiye’deki perlit yatakları
batıda Ege Denizinden doğuda Kars ve Van yörelerine
kadar yayılır. Başlıca perlit cevheri yatakları
îzmir, Balıkesir, Manisa, Eskişehir, Çankırı,
Nevşehir, Ankara, Erzincan, Erzurum, Bitlis, Kars
ve Van illerindedir. Türkiye’de bulunan yataklann
bütün rezervi milyarlarca tondur. MTA verilerine
göre yüksek tenörlü cevherlerin görünür rezervi
11,5 milyon tondur. Her türdeki cevherin muhtemel
ve potansiyel rezervlerinin tamâmı 3,5 milyar
tonu aşar. Bu bakımdan Türkiye’nin Perlit potansiyeli
dünyâ ülkeleri arasında Amerika ve Rusya’dan
sonra üçüncü sırayı alır.