LAMA (Lama glama)

LAMA (Lama glama); Aim .Lama, ¥r. Lama,
İng. Lama. Familyası: Devegiller. (Camelidae).
Yaşadığı yerler: Güney Afrika’daki Peru,
Bolivya ve Arjantin’in 5000 metreye kadar olan
dağlık bölgelerinde evcil olarak beslenir. Özellikleri:
Nârin vücutlu, uzunca boyunlu ve ince bar
caklıdır. Deveden küçük olup, hörgücü yoktur.Geviş getirir. Kızınca tükürür. Ömrü: 40-50 sene.
Çeşitleri: Yeni Dünyâ’da yaşayan bir türdür.
Güney Amerika’da yaşayan deve görünüşlü,
geviş getiren büyük bir memeli. Güney Amerika’nın
dağ ve çayırlarında toplu halde yabânî olarak
yaşayan Guanako’dan evcilleştirilmiştir. Lama
genel olarak 1-2 m boyunda olup, 15 cm uzunluğunda
bir kuyruğa sâhiptir. Omuzları yerden 1-2
metre yüksektir. Ağırlığı 70-140 kg civânnda olup,
nârin bir vücudu, uzun bir boynu ve uzun ince bacakları
vardır. Develerden farklı olarak sırtında
hörgüç bulunmaz. Başı küçüktür, uzun bir çene
kısmı, uzun kulakları ve fırlamış gözleri vardır.
Postu kaba ve yünlüdür. Dişilerde tüyler boyun
ve ayaklarda kısadır. Beyazdan siyaha kadar çok
değişik renkleri vardır. Daha çok kırmızı kahverengi
ve benekli olanları yaygındır. Ant Dağlarında
yaşayan yerliler bin yıldan beri evcil olarak
lama yetiştirmektedir.
Deniz seviyesinden 5000 metreye kadar olan
bölgelerde lamaya rastlanır. Görünüş bakımından
deveye benzemesine rağmen, kolayca yüksek seviyelere
uyum sağlayabilirler. Kandaki hemoglobinlerinin
yüksek olması sâyesinde az oksijenli
ortamlarda yaşayabilirler. Lama geviş getirir ve
yarı çöllerde dağlarda bulunan otlarla beslenir. Bütün
devegiller gibi boynuzsuz safra kesesiz ve mideleri
üç gözlü olup, kırkbayır bulunmaz. Lama, deve
gibi fazla su ve yiyecek istemez. Açlığa ve susuzluğa
diğer devegillerin hepsinden daha çok dayanıklıdır.
İyi koşar ve pas verir gibi yürür. Dar ve
dik dağ yollarında keçi gibi rahat hareket edebilen
evcil hayvanlardır. Nârin ve sâdık olup, çok çalıştığı
zaman yorulduğunda kızar ve tükürür. Deve gibi
göğüs ve ayakları üzerine oturarak dinlenir.
Ağustos ve eylül aylarında çiftleşirler. Erkekleri
dişiler uğruna birbirleriyle dövüşürler. Gebelik
11 ay sürer. Yeni doğan yavru anne tarafından
dört ay emzirilir. Lama 2,5-3 yaşlarında üremeğe
başlar. Devegiller âilesinin diğer hörgüçsüzüyeleri ile eşleştirilebilirler. “Lama”, “alpaka”,
“guanako” ve “vikunya” devegiller âilesinin Yeni
Dünyâ’da yaşayan hörgüçsüz dört türüdür. Hepsi
aynı cinsin farklı bireyleridir. Bâzan yanlış olarak
hepsine “lama” denilmektedir.
Lamaların erkekleri daha kıymetlidir. Erkekleri
45-60 kg yük ile dağ yollarında günde ortalama
olarak 32 km yol yürürler. Lamalardan yük
taşımacılığı yanında, etinden, sütünden ve yününden
faydalanılır. Derisi çok kalitelidir. Her zaman
alpaka gibi gübresini ayrı bir yere yığın yapar.
Gübresi yeteri derecede yığın hâline gelince bunun
yanma ikinci bir yığın yaparlar. Yerliler bu hayvanın
dışkısını tezek olarak kullanırlar. Evcil olanlarının
boyu yabânîlerinden daha fazladır.