EŞEK MARULU (EŞEK HIYARI, HAVA CİVA OTU)
Arabçası : Şeceretü’d-Demm, Kâhla, Ricl-el Hamam,
Hennalgul. Farsçası : Hass el-Hımâr. Lâtincesi : Alkarna tinctoria.
Yetiştiği yer ve çeşitleri: 14 kadar çeşidi vardır. Kumlu yerlerde yetişir. Kullanılan maddesi: Kökü ve yaprağı. Tıbbî Özellik ve Faydaları:
a) İyisi kökü kalın, yaprağı siyah olanıdır. İçilecek miktarı iki
dirhemdir (8 gr.) fazlası mide bulantısı yapar, o zaman m enekşe yağı almalıdır. Bir çeşidine hürde yaprağı denir, kumlu topraklarda ve
harman vaktine yakın yetişir. Kökü ve yaprağı zehirli hayvan sokmalarına yedirilir.
b) Suyu, gözde olan herhangi bir hastalık için burna çekilse, beyni tem izler ve göz ağrılarına iyi gelir. A ynı zamanda ağız yaralarına da faydalıdır.
c) Kökü, zeytinyağı ile pişirilip kulağa birkaç damla damlatıl- sa, kulak ağrısını dindirir. Kökünü kadınlar çocuk düşürmede de kullanırlar; aynı zamanda rahimdeki katı şişlikleri geçirir.
ç) Mum ile yapılan merhemi mak’at yaralarına iyi gelir. A yrıca zeytinyağı ve m um la yapılan merhemi yanıklara ve çıbanlara iyi gelir.
d) Suyu kaynatılıp içilirse sıtmaya, dalak ve böbrek ağrılarına iyi gelir.
e) Kökü tere tohumu ile beraber kaynatılıp içildiğinde, bağırsaktaki kurtları döker, m ide ve boğaza yılan kaçsa tere tohumu ile beraber yenilirse, m idedeki yılan derhal ölür ve hasta kusturulursa parçalanmış olarak çıkar.