BAĞ

BAĞ (Bitki); Alm. Weinberg (n), Fıv Vigne,
İng. Vineyard. Üzüm bitkisi yetiştirilen bahçe.
Üzüm bitkisine “Asma” denir. Asma soğuk iklimleri,
killi, ağır ve su tutan toprakları sevmez.
Memleketimizde, bu gibi yerler hâricinde, hemen
hemen her tarafta bağcılık yapılmaktadır. En çok,
Ege ve Marmara bölgelerinde yaygındır. Ayrıca;
Gaziantep, Kahramanmaraş, Hatay, Elazığ, Erzincan,
Amasya, Tokat, Ankara ve Diyarbakır gibi
Türkiye’nin muhtelif illerinde yaklaşık 590.000
: bağ (asma) ağacı zirâatı yapılmaktadır. Bunlardan
yıllık üzüm istihsâlimiz ortalama 3.350.000 ton
kadardır. . . \
Asma; en çok, çelikle üretilir. Bu iş için; kış .
mevsiminde, üçer gözlü, pişkin, takriben bit santim
kalınlığında ve oldukça kısa boğumlu, bir yıllık
ve 25^30 cm uzunluğunda bulunan dallar, birer
boğum noktasının tam alt tarafından olmak üzere
kesilir. Bunlardan 25-30 tânesi bir araya getirilerek
demet yapılır. Kışın bu demetler, 15-20 cm
kalınlığında gübre veya saman, en üst kısmı da 10
cm toprakla örtülerek hendeklenir. İlkbaharda; bu
çelikler, hazırlanan parsellere, 15’er cm aralıkla ilkgözün hizâsi toprağa gelecek şekilde dikilir. Sulama
y^çâpalamaya önem verilir. Ertesi yıl, iyice
köklenmiş olan çelikler, asıl bağ yerine dikilirler.
Asma, daldırma usûlü ile çoğaltıldığında, uzun
bir dalın ucu, toprağa 8-10 cm derinliğinde dikilerek
köklendirilir. • J
Bağcılıkta toprağın işlenmesi çok önemlidir.
İyi işlenmiş bir toprakta, verimlilik çoğalır ve kalitesi
yüksek mahsûl alınır. Toprak tek bey giriş çekilen
pullukla 15-18 santimetreye kadar işlenir.
Pullukla işlemede, pulluk asmanın pek dibine sokulmadığı
için, asma dipleri ayrıca bir el aletiyle
işlenmelidir. Toprak işlenirken, köklere zarar vermemeye
dikkatilmelidir. Gübrelemek için iyice
çürümüş ve yanmış çiftlik gübresi, yeşil gübre ve
kimyevî gübreler kullanılır. Toprağın’ kuvvet durumuna
göre değişmekle birlikte genel olarak, dönüme
1,5 ton çiftlik gübresi ve buna ilâveten, yeteri
miktarda! potaslı ve fosforlıi sun’î gübreler
kullanılır. ‘ C
Bağlarda, budama çok dikkat ister. İlk yıllar şekil,
daha sonraki yıllar mahsûl budaması, çeşitlerine
göre de kısa, orta veya uzun budama yapılır.
Kısa budamada, asma üzerinde 2-3 gözlü tırnak;
orta budamada, 3-8 göz; uzun budamada ise 8-15
göz bırakılır. Bu budama işleri gözler uyanmadan
evvel (kuru budama) yapılır. Bağlarda yeşil budamalar
da yapılır. Yeşil budama çeşitleri:
Filiz almak: Nisan-mayıs. aylarında, istenilmeyen
yerlerden çıkmış filizlerin alınmasıdır.
Yaprak almak: Çiçek açmadan evvel ve ürünler
olgunlaşmaya başladığı sırada, filizlerin sararmış
ilk yaprağı ve salkımların alt tarafındaki birinci ve
ikinci yaprağın koparılmasıdır. Doruk almak:
Gövde ve dallar arasında, yersiz çıkmış sürgünlerin
alınmasıdır. Koltuk almak: Koltuk gözlerinden
süren dalların koparılmasıdır. Salkım seyreltmek:
Yaş olarak yenen üzümde bu durum
önemlidir. Salkımlarda tâneler, bezelye büyüklüğünü
aldığı zaman, kusurlu ve sıkışık tânelerin alınarak
seyrekleştirilmesidir.Hasat: Üzümlerin olgunlaşma durumu dikkate
alınarak, birkaç defâda yapılır. Bu maksatla,
henüz olgunlaşmaya başlayan üzüm salkımları,
çakı ve makasla kesilerek, sepetlerine veya pek derin
olmayan kutulara doldurulur, piyasaya sevk
edilir. Eğer kurutulacaksa sergilenir.