MENEKŞE
Arabçası : Benefsec, Benefşe.
Farsçası : Benefşec, Benefşe.
Lâtincesi : Viola odorata, Violette. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Çayırlarda, bayırlarda; çalılıklar arasında, ayrıca bahçelerde yetişir. Çeşitleri vardır. Kullanılan maddesi: Yaprağı, kökü.
Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Menekşegillerden olup, dört çeşidi vardır. İyisi katmerli olmayıp sade ve lâcivert renkte olanıdır. Beyaz, sarı, mavi renkte olanları da vardır. İçilme miktarı 5-7 dirhem (20-28 gr.) kadardır. Bedeli Ebegümeci, Sığır dili, Nilüfer, Baldırı kara’dır. Islâhı ayva ve anason ile olur.
b) Menekşe yaprağından yapılan şurup şiddetli öksürüğe, böbrek ağrılarına, ciğerlere ve zatülcenb’e faydalıdır. Dimağa çok faide verir. c) Yağı sakızla karıştırılıp parmak aralarında olan yaralara ve safravî urlara yakı yapılsa şifa verir.
ç) Kökünden yapılan çay istifra ettirir. d) Arpa unu ile yapılan yakısı katı urlara iyi gelir.
e) Menekşe çiçeği su ile kaynatılıp (ya da şurubu yapılıp) içil- se boğaz ağrılarına, boğmaca ve bronşite iyi gelir, idrar söktürür. f) Kurusu kaynatılarak suyu içilse mide ve bağırsaklarda olan ağırlık ve mide bulantısını giderir.
g) Menekşe koklansa ya da başa ve alm’a sürülse baş ağrısını geçirir, rahat uyutur. ğ) Mesane yanmasına, mayasıla faydalıdır. h) Özsuyu mak’atı çıkan kimselere şekerle karıştırılıp içirilse, çok iyi gelir. ı) 15 gram menekşe yaprağı bir litre suda haşlanarak çay ve şekerle içildiğinde nezleyi geçirir. i) Yaprağı ya da çiçeğinin lâpası romatizma ve nikrîs hastalıklarına faide eder. j) Sıraca’ya şifalıdır. k) Kabızlığı giderir. 1) Menekşe yağı uyuz ve ekzemaya sürüldüğünde iyi eder. Bir müddet başa sürüldüğünde saç-kıl çıkarır. m) Bir çok deri hastalıklarına da faydalıdır.