AMPÜTASYON

AMPÜTASYON; Alm. Amputation (f), F r Amputation,
İng. Amputation. Kol veya bacağın, bir
daha düzelmesi beklenmeyen ölü kısmını veya
bedeni hızla ölüme sürükleyen bir hastalığından
dolayı hastalıklı kısmının üstünden kesmek. Kısaca
gangrenli kısmı kesip atmak. Şu üç halde ampütasyona
başvurulur: Gangren, kontrol edilemeyen
enfeksiyon ve ağrıyı dindirmek.ölmesidir. Damar tıkanıklığından hasıl olur. İltihaplar,
enfeksiyon, damar hastalıkları, travmalardan
sonra görülür. Tıkalı damarların açılması, rekonstrüksiyonu
tercih edilir. Ancak bu yapılamıyorsa
ve beslenememekten, yâni dokuların kansız
kalmasından dolayı meydana gelmiş hasar bir daha
geri döndürülemeyecek derecede ise tedavi
ampütasyondur. Ampütasyon yaranın kapanabileceği
en yakın sağlam bölgeden yapılır.
Ampütasyon seviyesini belirlemekte en uygun
usûl cildin kan akım hızını hesaplamaktır.
Cild içine Xenon-133 vererek bunun uzaklaşma hızı
hesablanmakla kılcal damarların açıklığı ve
akımı hesaplanabilir. Kabaca cilt rengi, sıcaklığı,
tansiyon, nabız ölçümleri dokunun beslenmekte olduğunu
gösterebilecek kriterlerdir.
Fazla gangrende hasta dokunun debridmanı,
yâni temizlenmesi, serumlar, hiperbolik oksijen tedavisi
uygulanmaktadır. Bütün bunlara rağmen
adele nekrozu, yâni ölümü ileri derecede ise ampütasyona
gidilir.
Ani damar tıkanıklığında hasar geniş bir alanda
ise ampütasyonda acele edilmelidir. Zira ölü dokuların
saçtığı zehir bütün bedeni etkiler. Bunun
belirtileri nabız, solunum gibi hayati bulguların bozulması,
zihnî melekelerin bozulması, böbrek faaliyetinin
bozulmasıdır.