(26 eylül). 10 – 20 Ekimde Foch, Almanların son olarak çekildikleri
mevziye (Hermann ve Hunding hatları), hücum emrini
verdi. Savaşın burada bitmiyeceğini ve Meuse nehrinin doğusuna
kayacağını tahmin ediyordu. Fakat, 12 müttefik ordusunun aynı
noktaya doğru yaptıkları taarruz sonunda Almanlar yenilgiye
uğradıklarını kabul ettiler: 4 kasımda Ren nehri üzerinde geneî
bir geri çekilme kararı verdiler; 7 kasımda alman murahhasları
mütareke isteğinde bulundu, 11 kaşımda Rethondes’da mütareke
imzalandı, 14 kasımda Lorraine’de yapılması düşünülen taarruz
da böylelikle gereksiz oldu.
öteki cepheler. Müttefik stratejisine göre, Fransız cephesinin yanısıra
her tarafta taarruz hareketlerine girişildi. Bu taarruzlar zaferin
kazanılmasında en önemli rolü oynadılar. İtalyan cephesinde,
hazirandaki avusturya taarruzunu püskürtmüş olan Diaz:
24 ekimde taarruza geçti ve Vittorio Veneto zaferi (24 ekim)
üzerine Avusturya 3 kasımda, Padova mütarekesini imzalamak
zorunda kaldı. Makedonya’da Franchet d’Esperey 15 eylülde
Bulgar cephesini yarma amacıyle genel bir taarruza geçti: Dobra
Polje muharebesi 29 eylülde Bulgaristan’ı silâhlarım bnakmak
zorunda bıraktı. Bu başarıdan faydalanan Franchet d’Esperey
üsküp’e yürüdü, Tuna’yı geçti, Sırbistan ve Romanya’yı kurtardı
(ekim), Avusturya ile Güney Almanya’yı tehdit etmeğe başladı.
Alman Doğu Afrikasında general Lettow Vorbeck emrinde özel
bir müfrezeden başka düşmana karşı koyan hiç bir kuvvet kalmamıştı,
bu müfreze de 13 kasımda silâhlarını bırakt
DÜNYA SAVAŞI
31
Eki