Eberth basili

Eberth basili. Mikrobiyol. Tifo mikrobu.
(Eşanl. tifo basili.) Eberth tarafından
1881’de bulunan bir kokobasilidir; iki ucu
yuvarlak küçük bir sopacık şeklinde görülür;
et suyundaki kültürlerde, jeloz ve patatesteki
kültürlerine oranla daha cılızdır,
jeloz ve patates kültürlerinde daha tıknaz
görünür; bayat kültürlerde ise ince iplikler
halinde uzar ve bazen kıvrılır. Gram almaz,
fakat âdi boya metotlarıyle boyanır.
Bütün yüzeyini kaplayan kirpikler sayesinde
çok hareketlidir (çevrekirpikli basil). Gerekirse
havasız yaşayabilir; normal ortamlarda
iyi ürer, fakat çay ve süt şekerini
(sakaroz ve laktoz) ekşitmez; bu özelliğiyle
koli basilinden ayırt edilir. Soğuğa ve kurumaya
karşı oldukça dirençli ise de sıcağa
(80°C’ta yirmi dakikada, 53°C’ta bir saatte
ölür) >’morötesi ışınlarına çok duy arlıdır;
süblime ve formol tifo basilini fenolden
daha kolay öldürür. Tifo basili çok az
ekzotoksin çıkarır; endotoksinlerine gelince,
bunların önce omurilik ve sempatik sistemi,
sonra soğanilik ve beyni etkileyerek her
şeyden önce sinir sistemine zarar verdiği
sanılıyor. Tifolu hastaların dışkılarıyle kirlenmiş
sularda ve toprakta tifo basiline rastlanır;
hastaların Peyer plaklarında, karın
zarı sinir düğümlerinde ve dalağında bulunur.
Canlı kültürler halinde hayvanlara
?ve özellikle insansılara şırınga edildikte insandaki
tifo hastalığına benzer bir hastalık
yapar. Kloramfenikol, Eberth basiline karşı
en etkili antibiyotiktir.