EBÜL HAŞAN (Ali bin Ebi Said Osman)

EBÜL HAŞAN (Ali bin Ebi Said Osman),
Kuzey Afrika’da hüküm süren Merinî sü-,
lâlesinin onuncu hükümdarı (öl. 1352). Saltanatı
süresince bütün Kuzey Afrika’yı ele
geçirdi ve Güney ispanya’ya uzandı. Batıda
Tlemsen hâkimi Abdülva’dler ile ispanya’da
Castilla ve Portekiz krallarına karşı
güçlü bir siyaset yürütebilmek için komşusu
Mısır’a ve güney kQmşusu Sudan’a özel bir
dostluk gösterdi. Doğu ve güneyi güven altına
aldıktan sonra batıya yöneldi. Abdülva’dler
ispanyollar ile anlaştılarsa da Ebül
Haşan, • Hemsen’i kuşattı ve bu sürede kale
yakınlarında Mansure adiyle askerî bir üs
kurdu. Tlemsen’i 1337’de alınca Endülüs
harekâtını genişletti. 1339’da oğlu Abdülmelik’i
ispanya’ya göndererek 1309’dan beri
İspanyolların elinde olan Cebelitarık kalesini
aldı. Bu savaşta oğlu ölünce Ifrikiye
kıyısında kurduğu donanmayle Tarifa’da karaya,
çıktı, önce kaleyi kuşattı, fakat Castilla”
jile Portekiz birleşik orduları karşısında
kesin bir bozguna uğradı (1340). Bu teşebbüs,
müslüman Ispanya’yı hıristiyaîıların
elinden kurtarmak için girişilen son hareket
oldu. Daha sonra Ifrikiye’de harekete
geçti. Fakat burada Araplık yaygın olduğu
için berberí siyaseti güden Ebül Haşan
kesin netice alamadı. Hıristiyan yayılışı
karşısında müslüman direncini, muvahhidi
birliğini ve Berberîlere dayanarak yeni bir
İslâm cephesi kurmak amacını temsil eden
Ebül Haşan Kayrevan civarında yenilgiye
uğrayınca (1348) Merinîlerin Magrıp’taki durumu
sarsıldı. Bu durum iç siyasette de başarısızlık
yarattı ve oğlu Ebül-inân tarafından
ölümünden üç yıl önce tahttan indirildi
(1349). Saltanatı süresince bilim ve
sanat çalışmalarına, onarım işlerine önem
vermiş; kendi yazdığı Kur’an’ı Mekke’ye
hediye göndermişti