DESÛKİYYE

DESÛKİYYE; İbrâhim Desûkî (Düsûkî) hazretlerinin
tasavvuftaki yolu. Rıfâiyye ve Sühreverdiyye
yollarından hırka giyen İbrâhim Desûkî’nin
Şâziliyye yoluna da intisâb ettiği (bağlandığı)
bildirilmektedir. Dört kutubdan birisi olarak
kabul edilen İbrâhim Desûkî’nin Şeyh Ebû
Medyen el-Magribî’ye ulaşan bir silsilesi de olduğu
göz önüne alınırsa, zamanın meşhur velîleriyle
görüşüp sohbet ettiği anlaşılır. Hayatının yirmi
senesini doğum yeri olan Aşağı Mısır’daki Desûk
kasabasındaki halvethânesinde eser yazmak ve
talebe yetiştirmekle geçiren İbrâhim Desûkî, hazret-
i Ali’nin mânevî vârislerinden sayılır. Pekçok
kerâmet, hal ve cömertliğiyle meşhur olmuştur.
Desûkiyye yolunda tasavvuf yolcusundan İslâmiyete
sıkıca uyması, kendisini yetiştiren hocanın
telkin ve nasihatlerine bağlı kalması, tasavvuf
ile şerîati birlikte götürmesi istenir. Bedeviyye,
Şâziliyye ve Rıfâiyye yollarının âdâb ve erkânını
birleştirerek kendi usûlünü ortaya koyan Desûkiyye
yolunun coşkun ve taşkın bir yönü yoktur.
Desûkiyye yolunun esasları şunlardır:
1) Evrâd ve zikirle meşgul olmak, 2) Nefsin arzu
ve isteklerine karşı çıkıp, kapılmamak, 3) Sıkıntılara,
belâ ve musibetlere, kaybedilen şeylere
üzülmemek, 4) İslâm dininin emirlerini yapıp yasaklarından
kaçınmak, tasavvuf yolunun inceliklerine
dikkat etmek, 5) Evliyânın güzel ahlâkıyla
ahlâklanmak.
Moğol istilâsından sonra ilim merkezlerinden
biri hâline gelen Mısır’da ve Kuzey Afrika’da yayılmış
olan Desûkiyye’nin silsilesi şöyledir: Muhammed
aleyhisselâm, Ali radıyallahü anh, hazreti
Hüseyin, Zeynelâbidîn, Muhammed Bâkır, Câfer
es-Sâdık, Mûsâ Kâzım, Ali Rıza, Ma’rûf-ı Kerhî,
Sırrî-yı Sekatî, Cüneyd-i Bağdâdî, Ebû Ali Rodbârî,
Ebû Ali Kâtib, Ebû Osman Mağribî, Ebü’lKâsım Gürgânî, Ebû Bekir Nessâc, Ahmed Gazâlî,
Abdülkâdir Sühreverdî, Şihâbüddîn Sühreverdî,
îbrâhim Desûkî.
Desûkiyye yolu daha sonra Süyûtiyye, Şernûbiyye,
Tâziyye ve Âşûriyye kollarına ayrılarak
devam etmiştir.