DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ YARATAN ETKENLER:
Kaşık tırnak
Vücutta demir eksikliğinin gelişmesi, başlıca dört etkene bağlıdır Bunlar sırasıyla:
1) Kronik kan kaybı
2) Besin yoluyla yetersiz demir alınması
3) Besinlerdeki yeterli demirin yeterince eimlememesi
4) Vücudun demir gereksiniminin artması Kronik kan kayıpları, demir eksikliği anemisinde en sık rastlanan nedendir. Sindirim sistemindeki kanayan ülser ve tümörler, kadınlardaki adet kanamaları ve diğer cinsel organ kaynaklı kanamalar kronik kan kayıplarının en çok görülen nedenleridir. Özofagus varisleri, bağırsak kurtları ve hemoroidler (basur) sindirim kanalı yoluyla kronik kan kaybına neden olan öteki etkenlerdir. Besinlerdeki demir azlığı da demir eksikliğine neden olmaktadır. Sütteki demir miktarının büyümekte olan bir çocuk için yetersiz olduğu unutulmamalıdır. Bir su bardağı dolusu süt ya da yoğurtta (250 gr.) 0.3 mg. demir bulunur. Demirden zengin besinlere örnek olarak şunları gösterebiliriz.
Besinlerde normal ölçüde demirin bulunmasına karşın kimi durumlarda demir emilmesi aksamaktadır. Örneğin çeşitli nedenlere bağlı olarak duodenumun ve incebağırsaklann önemli bir bölümünün çıkartılmasıyla, emilim için uygun olan bağırsak bölümünün kaybedilmesi sonucu demir emilmesi azalmaktadır. Kimi mide hastalıklarında midenin çıkartılmasıyla besinlerle alınan demir, mide asidinden yoksun kaldığından, üç değerlikliden 2 değerlikli duruma indirgeneme- mekte ve bu nedenle emilememektedir. Kimi çocukların killi toprak yeme alışkanlıkları vardır. Bu gibi durumlarda besinlerdeki demirle birleşen kil, demirin emilmesine engel olmaktadır. Toprak ve kil yeme alışkanlığına “Pika” denir. Anadolu’da pikaya bağlı olarak demir eksikliği anemisine sık rastlanmaktadır. Askorbik asit (C vitamini) demirin bağırsaklardaki emilmesini arttırmaktadır. Bunu, üç değerlikli demiri (ferrik demir) iki değerlikli- (ferröz demir) demire indirgeyerek sağlamış olabilir. Çocukların hızlı büyüdükleri dönemlerde, fıamilelik sırasında, kan kayıplan sonrasında, adet kanaması (menstürasyon) görmekte olan kadınlarda demir gereksinimi artmaktadır. Artan bu gereksinim, uzun süre yeterince karşılanmazsa demir eksikliği anemisi gelişir.