Evlerde doğal gaz kullanımı
Doğal gazın insanlar üzerindeki tehlikeleri şunlardır: 1. Kapalı bir hacimde oksijenin doğal gaz ile yer değiştirmesi sonucu oksijen eksikliği. 2. Eksik veya hatalı yanmaya sebep olan veya hatalı baca tertibatından kaynaklanan zehirli yanma ürünleri. 3. Kapalı alanların içine giren doğal gazın tesbit ve kumanda edilemeyen sızıntılarının se- beb olduğu patlamalar. Ferdî ısınmada kullanılan doğal gazlı cihazlar genel olarak bacalı ve bacasız olmak üzere ikiye ayrılırlar. Yaşanan ortamın içinde bulunan bu cihazlar, sobalar ve kat kaloriferleridir. Cihaz seçimi ve montaj aşamalarında öncelikle şu hususlara dikkat edilmelidir.
-Cihaz kullanılacağı mahalle ve ihtiyaca uygun seçilmeli; -Cihaz, boyutları, yapısı ve durumu ile kullanma şekli bakımından bir tehlike oluşturmayacak yerlere yerleştirilmeli; -Kullanma klavuzuna uygun kullanılmalı, amaç dışı kullanılmamalı; -Her türlü hâricî, fizikî (çarpma, çizme, kırma) ve kimyevî etkenlerden korunmalı; -Cihazlar, doğal gaz projesi hazırlatıldıktan sonra monte edilmeli ve işletmeye alınmalı; -Duvar tipi cihazlar, fırın, ocak ve benzeri cihazların üzerine yerleştirilmemeli; -Cihazın monte edileceği duvarın mukâvemeti, cihazın ağırlığını kaldırabilecek kapasitede olmalı; -Cihaz, ateşe dayanıklı bir duvara monte edilmeli, gerekirse yanmaz malzeme ile korunmalı; -Cihazın ısınan dış yüzeyleri ile yanabilen veya kolay tutuşabilen yapı elemanları ile kullanılan eşyalar arasında açıklık bırakılmalı; -Cihazın hiçbir tarafı perde, havlu, elbise, örtü ve benzeri malzemelerle örtülmemeli; -Cihaz ile tesisâtın birleştiği yerde mutlaka bir gaz vanası konulmalı ve bağlantı elle sökülmeyecek rekor bağlantı şekilinde yapılmalı; -Her türlü temizlik ve bakım, cihaz sönük ve soğukken yapılmalı, cihaz yüzeylerine kimyasal temizleyiciler tatbik edilmemelidir. Açık yanma hücreli bacaya bağlı cihazlar: Bu cihazlar yanma havasını ortamdan alırlar ve yanmış gazları mevcut bir baca vâsıtasıyla dışarı atarlar. Açık yanma hücreli sobaların bulunduğu bölümde iyi çekiş yapan bir baca bulunmalı ve cihaz mutlaka bacaya bağlanmalıdır. Soba mümkünse tam bu bacanın altına, bu mümkün değilse hizasından en çok 1 m açıklıkta bulunacak şekilde monte edilmelidir. Baca bağlantılarındaki borularda 90 derecelik dirsekler tercih edilmelidir. Baca çıkışlarında yönlendiricilerin olması gerekmektedir. Açık yanma hücreli duvar tipi kat kaloriferleri ise, banyo, yatak odaları, gerektiğinde yatılabi- len odalar, oturma odaları, açık balkonlar ve havalandırılmayan bölümlere monte edilmemelidir. Yanma havasını aydınlıktan almayan, iyi çekişli bir bacaya sâhip ve havalandırma şartlarına uyan mutfak bölümleri tercih edilmelidir. Ayrıca pencereye vantilasyon menfezit takıl- malıdır. Kapalı yanma hücreli “hermetik” tip cihazlar: Hermetik cihazlar yanma havasını dış atmosferden alırlar ve yanma ürünlerini de yine özel bir baca borusuyla dışarı atarlar. Bu sebeple ortamla temasları yoktur. Hermetik sobalar ve kat kaloriferli, dış atmosfere açık, sâbit duvar üzerine ve üretici firmanın montaj talimatlarına uygun olarak monte edilmelidir. Montajda, sobaların soğuk hava akımının olduğu yerlere, özellikle pencere altlarına, bölüm içindeki hava sirkülasyonunun düzgün olması için yere yakın olarak monte edilmesi kullanım açısından faydalıdır. Bu tip sobaların baca borusu bina aydınlığına bağlanmaz. Eğer cihaz bir dolap veya kabin içine yerleştirilecekse, bu yer bu amaca uygun hale getirilmeli, cihazın soğuyabilmesi için altta ve üstte birer adet havalandırma penceresi açılmalıdır.Cihaz yanabilir bir duvara monte edilecekse, duvara atık gaz- hava boruları çapından daha büyük delik delinerek boru etrafları izole edilmeli. Zemin katlarda veya balkondan insan elinin değebileceği durumlarda, hermetik cihazların baca çıkışları, koruyucu kafes içine alınmalıdır. Kombi cihazlarda 4 değişik emniyet düzeni mevcuttur: 1. Su sıcaklığının belli bir değeri aşması hâlinde gaz valfini kapatarak cihazın çalışmasını durduran emniyet termostatı; 2. Kapalı devredeki basıncın belli bir değeri aşması halinde, basıncı düşürmek üzere bir tahliye ventili; 3. Gaz kesilmesi hâlinde veya herhangi bir dış etkenden ötürü alev sönmesi hâlinde gaz valfinin kapanmasını sağlayacak ionizasyon elektrodu; 4. Sistemde su eksilmesi veya yeterli basıncın olmaması hâlinde sistemin durmasını sağlayan di- yaframlı valf. Doğal gazın evlerde kullanılmasında mümkün olduğu kadar bütün tüketim cihazlarının aynı^ mahalde olmasına dikkat edilmelidir. Bunun için en uygun yer mutfaktır. Cihazların montajı ve işletmesi konusunda kurallara ve standartlara uyulduğu taktirde doğal gazın kullanımındaki diğer gaz yakıtlarla karşılaştırılınca tehlike yok denecek kadar azdır. Ayrıca ocaklarda pişirme amacıyla kullanılan doğal gazı herhangi bir kaçak hâlinde algılamak üzere piyasada mevcut gaz alarm cihazları ise gaz hattına konmuş bir solenoit valfin gaz girişini kapatmasını sağlamakla mümkündür.