ELEKTROEROZYON i.

ELEKTROEROZYON i. (fr. électro-érosion).
Metalürji. Kalıp çıkarma, oyma, çekme
âletleri ve seri üretimde makine parçalarını
kıvılcımla işleme yöntemi.
—  Kıvılcımla işleme yöntemi olan
elektroerozyon’la işlemede, işlenecek parça,
maksimum çıkış gerilimi yaklaşık olarak 60
volttan düşük olan polarılmış akımlı bir
empülsiyon jeneratörünün pozitif kutbuna
bağlanır. Elektriği ve ısıyı iyi ileten madénlerden
(bakır, pirinç veya tungsten ve bakırla
sinterlenmiş madenler) meydana gelen
elektrot-âlet, elde edilmek istenen çukurun
biçiminde hazırlanır ve makine üzerine kaelektroansefalografi tot olarak monte edilir. Bir *servomotor, bu
katodu işlenecek parçadan sabit bir uzak-,
lıkta tutar. Elektrot-parça ve elektrot-âletten
meydana gelen bütün, yalıtkan bir sıvı
içine daldırılır. Bu sıvı genellikle, yapışkanlığı
azaltan ve ıslanmayı sağlayan çeşitli
katılma ürünleri ile hidrokarbonlardan meydana
gelen bir karışımdır. Empülsiyon jeneratörünün
sağladığı polarılmış .deşarjlar, süresi
1 ile 1 000 sn (peş peşe iki empülsiyonu
bir empülsiyon süresinden 10 ile 100 defa
daha fazla değişerek ayıran aralık) cinsinden
olan ve peş peşe atlayan elektrik arklarına
tekabül eder. Bu arklar,, küçük bir kontak
bölgesinin patlayıcı süblimleşmesi veya
anot yüzeyinin yakınında bulunan katot
çıkıntısının ucundaki soğuk elektron yayımıyle
meydana gelir. Bu şekilde çıkan elektronlar,
elektrotlar arasındaki gerilim farkına
eşit olan ve elektron-volt cinsinden ölçülen
bir kinetik enerjiyle anoda çarpar. Anot
üzerinde yerel bir buharlaşma meydana gelir
ve işlenen malzemenin sertliği ne olursa
olsun âlet parça içine girer. İşlenen parça
üzerinde anodun şeklinde bir çukur meydana
gelir; kopan maddeler ise yalıtkan sıvı
içinde küçük küremsi parçalar halinde yüzer.
Prensip olarak bütün madenî malzemeler elektroerozyonla
işlenebilir. Ancak, madeni
karbürden, su verilmiş çelikten, süper alaşımlardan,
ateşe dayanıklı çelikten âletlerin
yapımında bu metot uygulandığı halde, genellikle
işlenmesi imkânsız veya güç iletken ,
maddeler için klasik metotlar uygulanır.
Çok sayıdaki üretim problemleri elektroerozyön
yöntemiyle incelenmiştir. İşleme yavaş
yapılır; fakat makineler otomatik olarak
çalıştığından parçaların seri halde işlenmesi
mümkün olur. Çok küçük kesitli
(çapı 1/10 milimetre kadar), derinliği fazla
(30-40 santimetre) çukurların işlenmesi
için, elektrodu kendi üzerinde dönen bir telden
meydana gelen ve bir kılavuzla yaklaşık
olarak 1 mm kadar parçanın üst yüzeyinde
tutulan makineler kullanılır.
Elektroerozyonla işlemenin avantaiları klasik
yöntemlere göre çok fazladır:
— pratik olarak, işleme hızı, üzerinde çalışılan
malzemenin sertliğine göre değişmez;
— elektrot-âlet işlenen parçanın üzerine hiç
bir mekanik güç yapmaz ve parçada bir şekil
değişikliği meydana getirmez; –
— işleme, iç gerilmeleri ve billûr yapısındtermik
darbeler uygulamaksızın yapılır;
— işleme otomatiktir;
— eîde‘ edilen yüzey kusursuzdur; . bunun
için âletlerin bu yöntemle bilenmesi tercih
edilir;
— kolay işlenen madenlerden (bakır, pirinç
v.b.) yapılan elektrot-âlet, çoğu kez
madenle kaplanarak, bazen de dökümle el-,
de edilir. Sakıncalar ise doğrudan doğruya
işlem sırasında meydana gelir:
— en önemli sakınca, anodun git gide aşınmasıdır
ve bu aşınma tek gözlü deliklerin
açılması sırasında işlenmiş koni biçiminde
bazı çukurların meydana gelmesine sebep olyr;
— yöntem yavaş olarak yapılır; yumuşak
çelik gibi, gevrek malzemelerin işlenmesinde,
elektroerozyon klasik usullerin yerini
hiç bir zaman tutamaza
değişiklikleri olmayan işlenmiş parçaya