EPİGRAFİ

EPİGRAFİ i. (yun., epi, üzerinde ve graphein,
yazmak’tan fr. épigraphie). Taş veya
maden gibi dayanıklı maddeler üzerine yazılmış
kayıtları inceleyen ve tarihe yardımcı
olan eski yazıtlar bilimi. (Bu bakımdan,
papirüs gibi dayanıksız maddeler üzerindeki
kayıtları ve yazı şeklini inceleyen paleografi’den
ayrılır.)
— Nazarî olarak, antik veya modern
olsun, her ülke veya uygarlık için bir
eskiyazıtîar bilimi vardır. Epigrafçı. metnini
gerek yerinde, gerekse fotoğraflarından
incelemek için, yeni yazıtlar arar veya bilinenleri
ele alır. Şayet metinde eksik ve
bozuk yerler varsa, bunları, paralel belge
serileriyle tamamlar, genellikle çok kesin
kurallara . uyan bağlantıları, rumuz baş
harflerini veya metindeki kısaltmaları büyültür,
geliştirir. Epigrafi, ayrıca siyasî veya
İdarî atıflarla ve yazının gelişmesinde
olduğu gibi, maddî verilere dayanarak, epigrafların
yazılış tarihini belirtmeğe çalışır;
bu yazıtları eleştirir ve yorumlar. Bilinen
epigraflar corpus’lar da fihristlenir (Roma
dünyası için, yüzbinlercesini içine alan Corpus
inscriptionum Latinar um’da). Fakat
bulgular devamlıdır ve bu konuları özellikle
ele alan dergiler vardır. Çeşitli gruplardaki
yazıtların incelenmesi (mezar taşları,
ilâhlara hitap, şeref yazıtları* genel veyai
özel belgeler, instrumentum) hukuk, idare,’
sosyal yaşantı, siyaset, ‘iktisat, din, edebiyat,
dil v.b. üzerinde bilgiler sağlar,