Aranzi, Guilio Cesare, Latince a r a n t iu s
(d. 1530, Bologna – ö. 7 Nisan 1589, Bologna,
İtalya) anatomi bilgini ve cerrah. Özellikle
dolaşım sistemi ve beynin anatomisi
üstüne önemli çalışmalar yapan Rönesans
hekimlerindendir.
1556’da Bologna Üniversitesi’ni bitirdi,
ertesi yıl aynı üniversitede tıp ve cerrahi
hocalığına getirildi. Çok genç yaşta başladığı
anatomi çalışmalannda ilgisini ve araştırmalannı
kan dolaşımı konusunda yoğunlaş
tirdi. Özellikle dölüt evresindeki yaşamla
ilgilendi, plasenta ve rahmin gebelik dönemindeki
yapısını, dölütün kan dolaşımını
inceleyerek bulgularını sekiz ciltlik Du humano
foetu opusculum (1564; İnsan Dölütü
Üzerine İnceleme) adlı yapıtında derledi.
Aranzi’nin bu yapıtında tanımladığı, dölütte
karaciğerin alt yüzeyinde kapı toplardamarının
sol dalı ile alt anatoplardamarı birleştiren
ve doğumdan sonra kapanan kanal
“Arantius toplardamar kanalı” olarak bilinir.
Dölütte, akciğer atardamarı ile aortu
birleştiren ve normal olarak doğumu izleyen
bir iki hafta içinde kendiliğinden kapanan
duktus arteriyozus adındaki kanalın
varlığını ilk açıklayan da Aranzi oldu.
Onun, kan dolaşımına açıklık getiren önemli
bir buluşu da, kalpte sağ ve sol karıncık
arasındaki bölmenin geçirimsiz olduğunu
kanıtlamasıdır. Kalbin iki karıncığı arasında
kan geçişinin bulunduğu görüşü, böylelikle
geçerliliğini yitirdi.
Beynin anatomisini de inceleyen Aranzi,
kafatasının alt arka bölümünde, beyinciğin
alt yüzeyi ile soğaniliğin üst yüzeyi arasında
yer alan, içi beyin omurilik sıvısıyla dolu
beyin sarnıcını, beynin dördüncü kanncığını,
koku alma duyusunun merkezi olan
rinensefaldeki pedes hippocampus’u tanımladı.
Beynin ve kalbin anatomisine ilişkin
tüm araştırmalarını Observatiores anatomicae
(Anatomi Gözlemleri) adlı yapıtında
toplayan Aranzi, başanlı gözlemciliğinin
yanı sıra iyi bir cerrahtı. Cerrahi konusundaki
çalışmalarını 1571’de yayımladığı De
tumoribus secundum locus affectum başlıklı
yapıtında derlemiştir.
Aranzi Guilio Cesare
14
Şub