Oxfordshire, İngiltere’nin ortagüneyinde
il (county). Cherwell, Oxford, South Oxfordshire,
Vale of White Horse ve West
Oxfordshire adlı beş ilçeye (district) ayrılmıştır.
Yüzölçümü 2.608 km2’dir. İl toprakları
yaklaşık 16 km genişliğinde büyük bir
vadiyle birbirinden ayrılan iki yüksek bölgeden
oluşur. Kuzeydoğudaki Edgehill’de 210
m yüksekliğe ulaşan Kuzey Oxfordshire
Yükseltileri ilin kuzeyinde yer alır. Berkshire
Tepeleri ve White Horse Tepesi güneydedir.
Arada kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda
uzanan vadi Oxford Kil Vadisi ve
White Horse Vadisi olarak ikiye bölünür.
Oxfordshire topraklarının tamamına yakın
bölümü Thames Havzası içinde yer alır.
Oxford Kil Vadisi içinden kuzeydoğuya
doğru akan Thames Irmağı kuzeyden Windrush,
Evenlode ve Cherwell ırmaklarını,
güneyden de Ock ve kollarını alır. Platolarda
(North Leigh, Combe, Tiddington) ve
taşkın ovalarında (Bampton, Oxford, Dorchester)
birikmiş çakıllar ekonomik açıdan
önemlidir.
Thames Irmağı kıyısında uzanan taşkın
ovasındaki çakıllar arasında Paleolitik ve
Mezolitik çağlardan kalma çok sayıda alet
bulunmuştur. İlin başka birçok yerinde de
Neolitik araç gereçlerle çanak çömleğe
rastlanmıştır. Oxfordshire-Warwickshire sınırındaki
uzun tümülüslerle(*) Rollright
Taşları da bu dönemden kalmadır. İldeki en
önemli arkeolojik buluntu White Horse
Tepesinin tebeşir yüzeyine kazılmış Uffington
Beyaz Atı’dır. Demir Çağından kalma
yapıtın uzunluğu 108 m, yüksekliği 39 m’
dir. Silchester’dan Watling Yolu ve Towcester’a
giden Roma Yolu üzerindeki Dorchester
ve Alchester Roma Döneminde bölgenin
en önemli yerleşmeleriydi. Sonradan
kurulan Sakson yerleşmeleri ise Thames
Irmağı ve kollarının kıyılarında toplandı.
Sırasıyla Wessex ve Mercia adlı Anglosakson
krallıkların egemenliği altında kalan
bölge 10. ve 11. yüzyıllarda Dan akınlarma
hedef oldu.Kral I. William’in Domesday Kitabı’nı(*)
hazırlattığı sırada nüfusu oldukça yoğun
olan bölgenin başlıca merkezleri Oxford,
Wallingford, Abingdon ve Bampton’dı. Bunların
hepsi düzenli pazan olan gelişme
yolunda kentlerdi. İlde ortaçağdan kalma
birçok kilise ve ev vardır. Oxford’un hemen
güneyindeki Iffley Kilisesi Romanesk üslubun
İngiltere’deki en iyi örneklerinden
biridir. Banbury’nin güneyindeki Adderbury’de
haç biçiminde, Bezemeli Gotik
üslupta bir kilise vardır. Minster Lovell’daki
kilise ise Düşey Gotik üslubun örneğidir.
Öteki önemli yapılar arasında Broughton
Şatosu (14. yy), Stonor Park, Stanton
Harcourt (1450), Chastleton ve Blenheim
Sarayı (18. yy başı) sayılabilir. İngiliz İç
Savaşları sırasında (1642-51) il çeşitli çarpışmalara
sahne olmuş, Oxford, Banbury ve
Wallingford kentleri bir süre parlamento
yanlılarınca kuşatılmış, Oxford ise kralcıların
karargâhı olmuştur.
Oxfordshire’ın ekonomisi tarıma dayalıdır.
Kuzey Oxfordshire Yükseltileri koyun besiciliği
ve sulu tarım açısından önemlidir.
Ortaçağdan beri süren yün üretimi yakın
zamanlara değin başlıca ekonomik etkinlik
olma özelliğini korumuştur. Banbury yakınlarında
demirtaşı, ilin çeşitli yörelerinden
kil, kum ve çakıl çıkarılır. Oxford’un banliyösü
ve önemli bir sanayi merkezi olan
Cowley’de motorlu taşıtlar ve çelik sac
üretilir. Banbury ve Witney de önemli
sanayi merkezleridir. Nüfus (1986 tah.)
574.700.
Oxfordshire
22
Şub