ödemeler dengesi,

ödemeler dengesi, belirli bir hesap süresi
(genellikle bir yıl) içinde, bir ülkede yaşayanlar
ile öteki ülkelerde yaşayanlar arasında
gerçekleşen her türlü ekonqpiik işlemi
gösteren bilanço.
Ödemeler dengesini oluşturan hesaplar
“cari işlemler” ve “sermaye hareketleri”
plmak üzere başlıca iki grupta toplanır.
İhracat gelirleri ile ithalat giderleri arasındaki
ilişkiyi ifade eden dış ticaret dengesi
cari işlemler dengesinin bir bileşenidir.Turizm ve dış seyahat gelir ve giderleri ile
dış borç faiz ödemeleri, karşılıksız özel
transfer girişleri (örn. işçi dövizleri) ve
çıkışları ile karşılıksız net resmî transferler
cari işlemler dengesinin öteki bileşenleridir.
Bu grup “görünmeyen kalemler” olarak da
adlandırılır. Sermaye hareketlerinin başlıca
kalemleri ise dolaysız yatırımlar, portföy
yatırımları, öteki uzun vadeli sermaye hareketleri
(kredi kullammı, dış borç anapara
ödemeleri, kredi mektuplu döviz tevdiat
hesabı) ve kısa vadeli sermaye hareketleridir.
Ödemeler dengesinin öteki kalemlerinden
“ödeme dengesi finansmanları”
1986’dan, “karşılık kalemleri” ise 1988’den
bu yana Türkiye’nin ödemeler dengesi hesaplarında
yer almamaktadır. Ödemeler
dengesi hesaplarında yer alan “net hata ve
noksanlar” kalemi ise genellikle tamamlanmamış
işlemlerden kaynaklanır.
Ödemeler dengesi hesaplarındaki genel
denge kalemi, ekonomiye toplam döviz
girişi ile çıkışı arasındaki olumlu ya da
olumsuz farkı belirtir. Ama ödemeler dengesi
kuramsal olarak her zaman dengededir;
genel dengedeki fazlalık ya da açık her
durumda rezervlerde karşıt yöndeki bir
değişmeyle dengelenir.