Atlanta

Atlanta, ABD’de kent. Georgia eyaletinin
başkenti ve Fulton ilinin (county) merkezi;
bir bölümü De Kalb ili sınırlan içinde kalır.
Blue Ridge (Mavi Sırt) Dağlannm eteğinde,
Chattanooga Irmağının hemen güneyindedir.
Eyaletin en büyük kenti olan
Atlanta, varlığını demiryollanna borçludur.
1837’de, bugün Five Points olarak adlandınlan
yer yakınlanndaki bir nokta, kuzeye,
Tennessee’deki Chattanooga’ya yönelecek
demiryolu hattının güney terminal noktası
olarak seçildi. Bu yer önce Terminus,
1843’ten sonra ise Vali Wilson Lumpkin’in
kızının adına Marthasville olarak anıldı;
1845’te kent statüsü kazamnca, Batı ve
Atlantik demiryollanna atfen Atlanta adım
aldı.
İç Savaş sırasında Atlanta, Konfederasyonun
ana donanım depolanndan biriydi;
bu yüzden General William Tecumseh Sherman’m
Chattanooga üzerinden Georgia’yı
işgal planının başhca askeri hedefi oldu
(bak. Atlanta Harekâtı). 1 Eylül İ864’te
Federal kuvvetlerin eline geçti ve askeri
kampa dönüştürüldü. Sherman, ünlü “denize
yürüyüşü”ne 15 Kasım’da buradan başladığında
kentin büyük bölümü yakıhp yıkılmıştı.
Atlanta, Yeniden İnşa Dönemi’nde
federal hükümet etkinliklerinin merkeziydi.
1867’de General John Pope’un komutası
altındaki 3. Askeri Bölge’nin yönetim merkezi
oldu. 1868 Georgia Anayasası’m hazırlayan
kongre, Atlanta’da toplandı. Cumhuriyetçi
eyalet yönetimi sırasında eyalet başkenti
yapılan kent, 1877 halk oylamasıyla
kalıcı olarak başkent seçildi. İç Savaş’m
külleri altından kalkan ve iş hayatını yeniden
canlandırmak için Kuzeylilerle uzlaşmayı
savunan Atlanta, “Yeni Güney” ruhunun
simgesi oldu. Bu ruh, kentte düzenlenen
Uluslararası Pamuk (1881), Piedmont
£1887), Pamuk Eyaletleri ve Uluslararası
(1895) sergileriyle belirginlik kazandı. Booker
T. Washington sonuncu sergide, Atlanta
Uzlaşması diye adlandınlan tarihi konuşmayı
yaptı ve Siyahlara, siyasal ya da
toplumsal eşitlikten önce ekonomik güvence
istemelerini önerdi.
Atlanta’nın bölgesel bir hizmet merkezi ve
ülkenin önde gelen bir kenti olarak gelişmesinde,
bir iletişim merkezi olmasını sağlayan
Peachtree Merkezi önünde bir açık hava
soyut heykeli, Atlanta, Georgia
Cari Purcell
konumu yanında, birçok ekonomik öğenin
birleşik etkisi olmuştur. Atlanta, Güneydoğu’nun
ticari ve mali başkenti, aynca önemli
bir imalat, dağıtım, eğitim ve sağlık
merkezidir. Kent aynı zamanda, formülünü
Atlanta’nın kuruculanndan eczacı Asa G.
Candler’ın bulduğu Coca Cola’nın da anavatanıdır.
Ulusal çaptaki birçok sanayinin
bölgesel merkezi olmasının yanında, federal
hükümetin Güneydoğu’dakı etkinliklerinin
odak noktası ve Altıncı Federal Bölge’nin
de yönetsel merkezidir. Kent içinde ve
yakınında ABD Halk Sağlığı Hizmetleri’ne
bağh bir bölüm olan Salgın Hastalıklar
Denetim Merkezi* Ft. McPherson, Dobbins
Hava Kuvvetleri Üssü ve bir federal cezaevi
yer ahr. Hartsfield-Atlanta uluslararası havaalanı,
güneybatıda, kent merkezinden 13
km uzaklıktadır.
Metropoliten alan sınırlan içinde 20’den
fazla yükseköğrenim kurumu vardır. Başlıcalan,
Atlanta Üniversitesi (1865), Clark
College (1869), Emory Üniversitesi (1836),
Georgia Teknoloji Enstitüsü (1888), Georgia
Eyalet Üniversitesi (1913), Morehouse
College (1867) ve Oglethorpe Üniversitesi’
dir (1835). Önemli yapılar arasında Eyalet
Meclis Binası (1889), Grant Park’taki, içinde
Atlanta Harekâtı’nın dev bir resmi i
bulunan Cyclorama ve halk arasında tutulan
“Remus Amca” tipinin yaratıcısı Joel
Chandler Harris’in “Çalıkuşu Yuvası” diye
tanınan evi sayılabilir. Atlanta Anısal Sanat
Merkezi’nde (1968), bir müze, bir konser
salonu, bir güzel sanatlar okulu, bir de
tiyatro vardır.
Kentin genel havası, Güney’in tutucu çerçevesi
içinde, liberal eğilimler yansıtır. Eğlence
tarzı, dışa açık olmaktan çok gelenekseldir.
Görenekler ise ağırlıkla “İncil Kuşağındaki
Protestan kilise geleneğinden etkilenmiştir.
Atlanta merkezli Güney Hıristiyan
Önderlik Konferansı’nın katledilen önderi
Martin Luther King Jr., Ebeneezer
517 Atlanta Uzlaşması
Metodist Kilisesi bahçesinde gömülüdür.
Atlanta, 1973’te, bir Siyahı belediye başkanı
seçen ilk büyük Güney kenti olmuştur.
Nüfus (1984 tah.) kent, 426.090; metropoliten
alan, 2.029.618.