Avesta

Avesta, z e n d – a v e s t a olarak da bilinir,
Zerdüşt dininin kozmogonisini, ayin yöntemlerini,
yasalannı ve Zerdüşt’ün öğretilerini
içeren kutsal kitap. Günümüze ulaşan
Avesta, Zerdüşt’ün çok eski bir geleneği
yeniden biçimlendirdiği çok daha geniş bir
metinler toplamından artakalan parçalardır.
Özgün metni oluşturan hacimli el yazmalannın,
Büyük İskender’in İran’ı fethi sırasında
yok edildiği söylenir. Bugünkü Avesta,
özgün metinden kalan parçalann Sasani
krallan (İS 3-7. yy arası) tarafından derlenmesi
sonucunda ortaya çıkmıştır.
Beş bölümden oluşan Avesta’nın dinsel
ağırlığını, Gatha’lar (Zerdüşt’ün sözleri olduğu
sanılan şarkı ya da ilahiler) oluşturur.
Bunlar, Yasna adı verilen ve kutsal bitki
haoma’dan hazırlanan içkinin içildiği ayini
düzenleyen başhca ibadet bölümünün ortasında
yer ahr. Bazı ruhani önderlere sadakat
yeminlerinin yer aldığı Visp-raf da, ibadetle
ilgili metinlere daha az yer verilir.
Vendidad ya da Videvdat, Zerdüşt dininin
hem ibadete, hem de ibadet dışı yaşama
ilişkin kurallannın temel kaynağıdır. Bura581
Aveyron
da aynca yaradılış ve ilk insan Yima ile ilgili
öyküler de yer alır. Çeşitli yazata’lar (melekler)
ile eski kahramanlan konu alan ve
zengin efsane öğeleri taşıyan Yay’lar 21
ilahiden oluşur. Hürde Avesta ya da Küçük
Avesta ise, belli durumlarda okunacak dualan,
ilahileri ve kısa metinleri bir araya
getirir. Zend-Avesta, “Avesta’nın yorumlanması”
anlamına gelir. Bu ad, başlangıçta,
Avesta’nm yaygın olarak kullanılan
Pehlevi dilindeki çevirisini ifade ederken,
bugün daha çok Batı dillerine yapılan
çevirilerin başlığı olarak kullanılmaktadır.